ابراهیم روحی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 1-15
چکیده
به منظور بررسی پاسخ گندم آذر2 به تغییرات فاصله ردیف و میزان بذر و تعیین تراکم مطلوب در شرایط دیم مناطق سردسیر یک بررسی دو ساله(1388 و 1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرتهای نواری با سه تکرار استفاده شد. چهار فاصله ردیف 15، 5/17، 20 و 25 سانتیمتری و چهار میزان بذر 350، 400، 450 و 500 دانه در متر ...
بیشتر
به منظور بررسی پاسخ گندم آذر2 به تغییرات فاصله ردیف و میزان بذر و تعیین تراکم مطلوب در شرایط دیم مناطق سردسیر یک بررسی دو ساله(1388 و 1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرتهای نواری با سه تکرار استفاده شد. چهار فاصله ردیف 15، 5/17، 20 و 25 سانتیمتری و چهار میزان بذر 350، 400، 450 و 500 دانه در متر مربعی به ترتیب فاکتورهای افقی و عمودی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج بیانگر اثر معنیدار فاصله ردیف بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت بود. میزان بذر نیز به جز وزن هزار دانه اثر معنی داری بر سایر صفات مورد بررسی نداشت. بیشترین میزان عملکرد دانه در فاصله ردیف 15سانتیمتر به مقدار 3506 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن در فاصله ردیف 25 سانتیمتر به میزان 2624 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. فاصله ردیف 15 سانتیمتر با تولید 638 سنبله نسبت به فواصل ردیف دیگر از برتری معنی دار برخوردار بود. بیشترین وزن هزار دانه (29 گرم) در فاصله ردیف 15 سانتیمتری مشاهده شد. درحالی که فاصله ردیف 25 سانتیمتری بیشترین میزان تولید دانه در سنبله را داشت (22 دانه در هر سنبله). به دلیل عدم تفاوت معنی دار بین مقادیر بذر بهترین توصیه برای آرایش کاشت رقم آذر2 در مناطق سرد و مرتفع دیم فاصله ردیف 15 سانتیمتر و میزان بذر 350 تا 400 دانه در متر مربع یا 140تا160 کیلوگرم در هکتار میباشد.
زین العابدین شم آبادی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 17-28
چکیده
به منظور بررسی اثر روش خاک‌ورزی حفاظتی بر استفاده بهینه از سوخت و بارندگی، آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار کشت مستقیم (NT) ، کم‌خاک‌ورزی (RT)، کشت رایج با و بدون جمع‌آوری کلش (CT1 , CT2) در 5 تکرار در تناوب گندم- آفتابگردان و به مدت 4 سال در منطقه کالپوش شاهرود انجام شد. نتایج نشان داد، بین تیمارهای مختلف آزمایش از ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر روش خاک‌ورزی حفاظتی بر استفاده بهینه از سوخت و بارندگی، آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار کشت مستقیم (NT) ، کم‌خاک‌ورزی (RT)، کشت رایج با و بدون جمع‌آوری کلش (CT1 , CT2) در 5 تکرار در تناوب گندم- آفتابگردان و به مدت 4 سال در منطقه کالپوش شاهرود انجام شد. نتایج نشان داد، بین تیمارهای مختلف آزمایش از نظر حفظ بقایا احتلاف معنیدار در سطح 1% وجود داشت. کاشت مستقیم و روش رایج بیشترین و کمترین مقدار حفظ بقایا را دارا بودند. در سال اول آزمایش بین تیمارهای آزمایش اختلاف رطوبت موجود در خاک در اعماق مختلف معنیدار نبود. تیمارهای کشت رایج و مستقیم به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد گندم را داشتند (%5>P) . در سال چهارم، محتوای رطوبت خاک در عمق 20-5 سانتیمتری اختلاف معنیدار آماری داشت. بیشترین وکمترین مقدار ذخیره رطوبت به ترتیب مربوط به تیمارهای کاشت مستقیم و روش رایج بود. در سال چهارم هرچند از نظر عملکرد بین تیمارها احتلاف معنیدار وجود نداشت، ولی بیشترین وکمترین عملکرد گندم به ترتیب مربوط به تیمار کم‌خاک‌ورزی روش رایج بود. از نظر مصرف سوخت و زمان انجام عملیات، بیشترین و کمترین مقدار مربوط به روش رایج و کاشت مستقیم بود. بیشترین وکمترین مقدار بهره‌وری سوخت مربوط به تیمار کاشت مستقیم و روش رایج بود. با توجه به روند عملکرد محصول و بهره‌وری مصرف سوخت و به منظور حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه از سوخت در شرایط دیم، استفاده از روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی (کم‌خاک‌ورزی و کاشت مستقیم) به جای شخم با گاوآهن برگرداندار توصیه می‌شود.
غلامرضا حیدری؛ بهنام حسن زاده؛ عادل سی و سه مرده؛ یوسف سهرابی؛ یحیی امام؛ محمد مجیدی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 29-44
چکیده
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف گوگرد و منگنز بر خصوصیات فیزیولوژیک آفتابگردان تحت سطوح مختلف آبیاری، در بهار سال 1389، آزمایشی درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سه سطح آبیاری شامل شاهد (3- بار)، تنش ملایم (8- بار)، تنش شدید (12- بار)، به ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف گوگرد و منگنز بر خصوصیات فیزیولوژیک آفتابگردان تحت سطوح مختلف آبیاری، در بهار سال 1389، آزمایشی درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سه سطح آبیاری شامل شاهد (3- بار)، تنش ملایم (8- بار)، تنش شدید (12- بار)، به عنوان فاکتور اصلی در نظر گرفته شد. دو سطح کود گوگرد شامل عدم مصرف (شاهد) و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار و دو سطح کود منگنز شامل عدم مصرف (شاهد) و مصرف یک کیلوگرم منگنز در هکتار به صورت فاکتوریل، به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی با تأثیر بر تبادلات گازی، میزان فتوسنتز را کاهش داد. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که مصرف کود گوگرد باعث کاهش میزان کلروفیل b شد. تنش خشکی محتوای نسبی آب برگ (RWC) را کاهش و درصد خسارت به غشای سلولی را افزایش داد. نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط آبیاری مطلوب، میزان فعّالیت آنزیم کاتالاز کاهش و فعّالیت آنزیم پراکسیداز افزایش پیدا میکند. علاوه بر این، مشخص شد که کاربرد کود منگنز فعّالیت آنزیم کاتالاز را افزایش میدهد. به طور کلی مصرف کود گوگرد نسبت به مصرف کود منگنز به میزان بیشتری باعث افزایش تعدیل اثرات تنش خشکی شد.
حسین رضوانی؛ جعفر اصغری؛ سید محمدرضا احتشامی؛ بهنام کامکار
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 45-62
چکیده
آزمایش مزرعهای با هدف بررسی تغییرات توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک ارقام مختلف گندم در تراکم‌های مختلف خردل وحشی در دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل چهار رقم ...
بیشتر
آزمایش مزرعهای با هدف بررسی تغییرات توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک ارقام مختلف گندم در تراکم‌های مختلف خردل وحشی در دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل چهار رقم گندم (آرتا ، تجن، مغان و مروارید) و پنج تراکم خردل وحشی (0، 4، 8، 16 و32 بوته در مترمربع) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر ضریب استهلاک نوری، کارآیی مصرف نور و توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک معنیدار نبود، اما اثر برهمکنش رقم و تراکم خردل وحشی معنیدار بود. در این پژوهش مشخص شد که میزان تجمع ماده خشک و نیز میزان سطح برگ در تمامی لایههای مورد بررسی در رقم مروارید بیشتر از ارقام دیگر در شرایط رقابت و در شرایط خالص بود. همچنین در شرایط رقابت ارقام گندم سطح برگ و ماده خشک بیشتری را به لایههای بالایی کانوپی اختصاص دادند که این امر در رقم مروارید و مغان مشهودتر بود. میانگین ضریب استهلاک نوری در دو سال اجرای آزمایش در حداکثر تراکم خردل وحشی در ارقام مروارید، مغان، آرتا و تجن به ترتیب 23/0، 51/0، 63/0 و 65/0 بود که بیشترین آن به رقم تجن و کمترین آن به رقم مروارید اختصاص یافت. در مجموع رقم مروارید بهدلیل داشتن توزیع عمودی سطح برگ مناسبتر، ضریب استهلاک نوری کمتر و کارآیی مصرف نور بالاتر عملکرد دانه بیشتری از سه رقم آرتا، تجن و مغان داشت.
عبدالعلی غفاری؛ وحیدرضا قاسمی؛ ادی دپائو
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 63-74
چکیده
هدف از پهنه‌بندی اگروکلیمای ایران با روش یونسکو، ارائه تصویری گویا از نقش کلیدی اقلیم در تولیدات زراعی به دست‌اندرکاران بخش کشاورزی از جمله تولیدکنندگان، محققان، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران است. نقشه‌های ترسیمی با استفاده از میانگین داده‌های دراز مدت (98- 1973) بارندگی، درجه حرارت، رطوبت نسبی، تشعشع و سرعت باد ایستگاه‌های هواشناسی ...
بیشتر
هدف از پهنه‌بندی اگروکلیمای ایران با روش یونسکو، ارائه تصویری گویا از نقش کلیدی اقلیم در تولیدات زراعی به دست‌اندرکاران بخش کشاورزی از جمله تولیدکنندگان، محققان، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران است. نقشه‌های ترسیمی با استفاده از میانگین داده‌های دراز مدت (98- 1973) بارندگی، درجه حرارت، رطوبت نسبی، تشعشع و سرعت باد ایستگاه‌های هواشناسی اصلی داخلی و کشورهای همجوار از منابع متعدد جمع‌آوری و به محیط GIS وارد شدند. تبخیر و تعرق مطلق (ETP) از داده‌های هواشناسی جمع‌آوری، محاسبه و به اطلاعات قبلی اضافه شد. با استفاده از نرم‌افزارهای محیطGIS و مدل رقومی ارتفاع (DEM) نقشه‌های انفرادی و تلفیقی (همپوشانی لایههای اطلاعاتی) در یک مدل اقلیم- مکان تهیه شدند. نتایج نشان داد که بر مبنای سه معیار اصلی طبقه‌بندی یونسکو یعنی رژیم رطوبتی، تیپ زمستان و تابستان، 28 پهنه اقلیمی در ایران قابل تشخیص میباشد که نشانگر تنوع قابل ملاحظه آب و هوایی ایران میباشد. از این تعداد 6 ناحیه (منطقه خشک با زمستان خنک و تابستان گرم، منطقه خشک با زمستان خنک و تابستان خیلی گرم، منطقه خشک با زمستان معتدل و تابستان خیلی گرم، منطقه نیمه‌خشک با زمستان سرد و تابستان گرم، منطقه نیمه‌خشک با زمستان خنک و تابستان گرم، منطقه نیمه‌خشک با زمستان سرد و تابستان معتدل) بیش از 90 درصد کشور را شامل می‌شود. این مطالعه نشان داد که استفاده از روش یونسکو برای تهیه نقشه‌های آب و هوایی کاربرد داشته باشد و اطلاعات آن برای بهره‌برداران و تصمیم‌گیران مورد استفاده قرار گیرد.
سیما پاکروان اصل؛ غلامرضا ولیزاده؛ عباس صمدی؛ خشنود علیزاده؛ جلیل اصغری
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 75-82
چکیده
این بررسی به منظور تعیین اثرات باقیمانده فسفر از زراعت گندم بر جذب فسفر، عملکرد ماشک گل سفید و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار با تیمارهای بقایای فسفر 0، 15، 30 و 45 کیلوگرم در هکتار پنتا اکسید فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل در تناوب گندم اتنخاب شد. بذور ماشک ...
بیشتر
این بررسی به منظور تعیین اثرات باقیمانده فسفر از زراعت گندم بر جذب فسفر، عملکرد ماشک گل سفید و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار با تیمارهای بقایای فسفر 0، 15، 30 و 45 کیلوگرم در هکتار پنتا اکسید فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل در تناوب گندم اتنخاب شد. بذور ماشک در کرتهای انتخاب شده مطابق دستورالعمل کاشته شد. مواظبت‌های زراعی و برداشت انجام گردید و داده‌های آماری جمع آوری و تجزیه آماری شدند. نتایج تجزیه آماری نشان داد فسفر باقیمانده خاک از تیمارهای گندم جذب فسفر، عملکرد ماشک، مواد آلی، میانگین قطر خاکدانه و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را بطور معنی دار ی افزایش داد. بعلاوه فسفر باقیمانده تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و شاخساره، تعداد خوشه، غلظت و جذب فسفر دانه در سطح پنج درصد(05/0 P≤ ) و بر وزن هزار دانه ماشک در سطح یک درصد (001/0 P≤ ) داشت. با افزایش باقیمانده فسفات در خاک، ارتفاع گیاه و تعداد گره‌های فعال در ریشه ماشک نیز افزایش یافتند و بیشترین عملکرد دانه و بیوماس از تیمار P45 بدست آمد. از این مطالعه استنباط می شود فسفر باقیمانده در جذب فسفر، رشد ماشک، افزایش ماده آلی خاک از طریق تولید ریشه، بهبود ساختمان و ظرفیت تبادلی خاک موثر است و گیاه ماشک توانایی استفاده از فسفر باقیمانده خاک را دارد.
خشنود علیزاده؛ موسی ارشد
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1394، صفحه 83-90
چکیده
ارقام متحمل به سرمای گلرنگ میتوانند بعنوان یک محصول پاییزه در مناطق دیم سردسیر ایران مورد استفاده قرار گیرند. بمنظور ارزیابی ظرفیت تحمل سرما در درون مواد ژنتیکی بومی کشور، 56 ژنوتیپ انتخابی از توده‌های بومی مناطق مختلف ایران، تحت شرایط کنترل شده و نیز شرایط طبیعی مزرعه در زمستان1392 و 1393 مورد بررسی قرار گرفتند. در شرایط کنترل شده، میزان ...
بیشتر
ارقام متحمل به سرمای گلرنگ میتوانند بعنوان یک محصول پاییزه در مناطق دیم سردسیر ایران مورد استفاده قرار گیرند. بمنظور ارزیابی ظرفیت تحمل سرما در درون مواد ژنتیکی بومی کشور، 56 ژنوتیپ انتخابی از توده‌های بومی مناطق مختلف ایران، تحت شرایط کنترل شده و نیز شرایط طبیعی مزرعه در زمستان1392 و 1393 مورد بررسی قرار گرفتند. در شرایط کنترل شده، میزان بقای گیاهک‌های خوگرفته به سرما بعد از12 الی 20 ساعت در معرض انجماد ارزیابی شد به نحوی که تا رسیدن به دمای C°19- ، هر ساعت 2 درجه از دما بصورت پیوسته کاسته می‌شد. در آزمایش مزرعهای در شرایط طبیعی نیز بعد از آبیاری در پاییز گیاهک‌ها در مرحله دو برگی کامل در معرض سرمای زمستان قرار گرفتند. در هر دو شرایط بین ژنوتیپ‌ها یک تنوع وسیعی از لحاظ تحمل سرما وجود داشت. میزان بقا در شرایط کنترل شده بعد از 12 ساعت در دمای C°3- برابر 0 تا 100 و بعد از 12 ساعت در دامنه 0 تا 20% بود. درصد سبز در مزرعه برای تمام لاین‌ها در پاییز کامل بود ولی سطح سبز کرت‌ها در بهار و بعد از خسارت زمستان از 1 تا 90 درصد تغییرات نشان داد. مقدار ضریب همبستگی بین دمای مرگ 50% از گیاهک‌ها (LT50) و اکثر خصوصیات مورد بررسی در مزرعه، منفی بود که نشان از موازی بودن نتایج آزمایش در شرایط کنترل شده با نتایج مزرعه داشت. در نهایت بر اساس نتایج این پژوهش، ژنوتیپ‌های متحمل به سرما جهت مطالعات بیشتر انتخاب شدند.
