عبدالعلی غفاری؛ ادی دپائو؛ سید ابوالفضل میرقاسمی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 1-16
چکیده
پهنه‌بندی اگرواکولوژی یک ابزار ضروری در برنامه‌ریزی کشاورزی محسوب می‌شود. با تلفیق اجزای اصلی و موثر کشاورزی، امکان بررسی همه جانبه شرایط تولید فراهم می‌شود. پتانسیل‌ها و محدودیت‌های محیطی بهتر بررسی گردیده و تصمیم گیرندگان کشاورزی با داشتن یک نقشه جامع و کامل بجای نقشه‌های تک موضوعی و پراکنده، تصمیمات درستی اتخاذ می‌کنند. ...
بیشتر
پهنه‌بندی اگرواکولوژی یک ابزار ضروری در برنامه‌ریزی کشاورزی محسوب می‌شود. با تلفیق اجزای اصلی و موثر کشاورزی، امکان بررسی همه جانبه شرایط تولید فراهم می‌شود. پتانسیل‌ها و محدودیت‌های محیطی بهتر بررسی گردیده و تصمیم گیرندگان کشاورزی با داشتن یک نقشه جامع و کامل بجای نقشه‌های تک موضوعی و پراکنده، تصمیمات درستی اتخاذ می‌کنند. در این مطالعه، نقشه پهنه‌بندی اگرواکولوژی حوضه آبریز رودخانه کرخه با استفاده از داده‌های درازمدت هواشناسی (1998-1973)، نقشه‌های کاربری اراضی و پوشش گیاهی (استخراج شده از تصاویر ماهواره‌ای) و لایه اطلاعاتی خاکشناسی به کمک نرم‌افزارهای GIS تجزیه و تحلیل و نهایتاً تلفیق شد که در آن 46 واحد همگن قابل شناسائی است. از این تعداد، 5 ناحیه شامل بر 1- منطقه نیمه‌خشک با زمستان خنک و تابستان گرم و خیلی گرم با کاربری زراعت دیم و بدون محدودیت خاک با مساحت 26/18 درصد، 2- منطقه نیمه‌خشک با زمستان خنک و تابستان گرم و خیلی گرم با کاربری جنگل و خاکهای دارای رخنمون سنگی و کم عمق با مساحت 04/17 درصد، 3- منطقه نیمه‌خشک با زمستان سرد و تابستان گرم با کاربری زراعت دیم و بدون محدودیت خاک با مساحت 26/10 درصد، 4- منطقه نیمه‌خشک با زمستان سرد و تابستان گرم با کاربری مرتع و خاکهای دارای رخنمون سنگی و کم عمق با مساحت 2/9 درصد، 5- منطقه نیمه‌خشک با زمستان خنک و تابستان گرم و خیلی گرم با کاربری زراعت آبی و بدون محدودیت خاک و توپوگرافی با مساحت 86/4 درصد، حدود 60 درصد حوضه را پوشش می‌دهد
جواد لامعی هروانی؛ خشنود علیزاده دیزج
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 17-39
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ماشک گل‌خوشه‌ای در کشت خالص و مخلوط با جو و تریتیکاله، آزمایشی به مدت دوسال (87-1385) در ایستگاه تحقیقات دیم خدابنده انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص ارقام جو، تریتیکاله، ماشک گل‌خوشه‌ای و کشت مخلوط این گیاهان ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ماشک گل‌خوشه‌ای در کشت خالص و مخلوط با جو و تریتیکاله، آزمایشی به مدت دوسال (87-1385) در ایستگاه تحقیقات دیم خدابنده انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص ارقام جو، تریتیکاله، ماشک گل‌خوشه‌ای و کشت مخلوط این گیاهان با نسبت‌های 3:1 ، 1:1 و 1:3 بودند. کشت مخلوط به صورت درهم و با روش جایگزینی انجام گردید. در نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده‌ها، اثر سال، تیمار و اثر متقابل تیمار × سال بر میانگین صفات عملکرد علوفه تر، ماده خشک، نیتروژن و پروتئین خام در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. با وجود عدم تفاوت معنیدار بین کشت خالص دو گیاه جو و تریتیکاله، بیشترین مقادیر عملکرد علوفه تر (49/5 تن در هکتار)، ماده خشک (36/2 تن درهکتار) و پروتئین خام (7/178 کیلو گرم در هکتار) از کشت خالص جو بدست آمد. مقادیر کلیه صفات مورد مطالعه در کشت مخلوط ماشک گل‌خوشه‌ای با جو ، بیشتر از کشت مخلوط ماشک گل‌خوشه‌ای با تریتیکاله در نسبت‌های مشابه بودند. در بین تیمارهای مورد بررسی، نسبت کشت مخلوط 75% جو با 25% ماشک گل‌خوشه‌ای با میانگین تولید 48/2 تن در هکتار ماده خشک، 3/202 کیلوگرم در هکتار پروتئین خام و مقدار 51/1 در نسبت برابری زمین، مناسبترین ترکیب کشت برای شرایط دیم زنجان انتخاب گردید.
بهـزاد صـــادق زاده؛ غلامرضا عابدی اصل
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 40-62
چکیده
ارزیابی صفات زراعی در توده‌های بومی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد از اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌های اصلاحی برخوردار است. به همین منظور تعداد 76 توده بومی خالص شده گندم دوروم متعلق به بانک ژن موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در قالب طرح آگومنت در چهار بلوک به همراه چهار شاهد در دو منطقه مراغه و اردبیل تحت شرایط دیم ارزیابی شدند. بر ...
بیشتر
ارزیابی صفات زراعی در توده‌های بومی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد از اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌های اصلاحی برخوردار است. به همین منظور تعداد 76 توده بومی خالص شده گندم دوروم متعلق به بانک ژن موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در قالب طرح آگومنت در چهار بلوک به همراه چهار شاهد در دو منطقه مراغه و اردبیل تحت شرایط دیم ارزیابی شدند. بر اساس نتایج حاصله، تنوع ژنتیکی برای صفات تعداد پنجه، طول سنبله، تعداد سنبلچه و دانه در سنبله، ارتفاع گیاه و بویژه عملکرد مابین لاین‌ها مشاهده شد. در مراغه 7 لاین و در اردبیل 2 لاین عملکرد بالاتر و معنی‌داری نسبت به شاهد گردیش داشتند. در منطقه اردبیل عملکرد دانه با صفات ارتفاع گیاه (**31/0= r) و وزن هزاردانه (*23/0= r) همبستگی مثبت داشت. در منطقه مراغه نیز وزن هزاردانه (**58/0= r) همبستگی مثبت با عملکرد داشته ولی همبستگی آن با صفات تعداد روز تا خوشه‌دهی، تعداد روز تا رسیدگی، تعداد دانه و تعداد پنجه، منفی و معنیدار بود. نتایج تجزیه رگرسیون در مراغه نشان که وزن هزاردانه تاثیر مثبت و تعداد روز تا رسیدن تاثیر منفی بر عملکرد دانه دارند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، وزن هزاردانه و صفت روز تا رسیدن به ترتیب بر روی عملکرد تاثیر مثبت (50/0+) و منفی (27/0-) داشتند. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمامی صفات مشترک اندازه گیری شده نشان داد کلاسترهایی از حداکثر عملکرد برخوردارند که در آنها تعداد پنجه، تعداد دانه، تعداد روز تا خوشه‌دهی و رسیدن کمتر بوده و ارتفاع گیاه و وزن دانه بیشتر باشد و بلعکس. علیرغم وجود اختلاف در بین مناطق مورد مطالعه در مورد تاثیر صفات مورد مطالعه بر روی عملکرد، به دلیل همبستگی مثبت و معنیدار وزن هزاردانه با عملکرد، وزن دانه یکی از آسان‌ترین معیارهای گزینش برای انتخاب لاینهای با عملکرد بالا میتواند به شمار آید. بعلاوه، با توجه به کوتاه بودن فصل بارانی در مناطق خشک انتخاب ارقام زودرس میتواند به افزایش عملکرد منجر شود.
آیسان شکورزاده؛ خشنود علیزاده؛ محمود پوریوسف؛ عبدالعلی غفاری
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 63-75
چکیده
به منظور تعیین مناسبترین ترکیب و نسبت اختلاط در کشت مخلوط جو و ماشک رقم مراغه از نظر عملکردکمی و کیفی آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در سال زراعی 90-89 در شرایط دیم اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل ترکیبهای مختلفکشت مخلوط عبارت بودند از : 100% ماشک، 75% ماشک + 25% جو، 50% ماشک +50% جو،100% جو، ...
بیشتر
به منظور تعیین مناسبترین ترکیب و نسبت اختلاط در کشت مخلوط جو و ماشک رقم مراغه از نظر عملکردکمی و کیفی آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در سال زراعی 90-89 در شرایط دیم اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل ترکیبهای مختلفکشت مخلوط عبارت بودند از : 100% ماشک، 75% ماشک + 25% جو، 50% ماشک +50% جو،100% جو، در تراکمهای 100، 150، 200، 250، 300 دانه در مترمربع ( (D5 ,D4 ,D3 ,D2 ,D1از ماشک بود. برداشت علوفه ماشک و جو برای تعیین عملکرد علوفه تر و خشک، عملکرد پروتئین خام و نسبت برابری زمین در مرحلهگلدهیکامل انجام شد. بیشترین عملکرد علوفه تر با میانگین 36/17 تن در هکتار از ترکیب 50% ماشک + 50% جو در تراکم D2 بدست آمد. کشت خالص جو با میانگین تولید 87/5 تن در هکتار از بالاترین عملکرد علوفه خشک برخوردار بود و بیشترین نسبت برابری زمین (4/1) از ترکیب 25% جو + 75% ماشک در تراکم D5 حاصل شد. در مجموع چنین نتیجهگیری شد که ترکیب 50% جو + 50% ماشک در تراکم D5 با میانگین تولید 1 تن پروتئین خام در هکتار از لحاظ عملکرد کمی و کیفی علوفه در این آزمایش نسبت به سایر ترکیبهای کشت برتری دارد .
عظیم خزائی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 76-91
چکیده
به منظور ارزیابی تحمل خشکی در لاینهای پیشرفته سورگوم دانهای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سالهای 1388 و 1389 اجرا شد. در این آزمایش اعمال تیمار آبیاری در سه سطح به صورت آبیاری پس از 60 میلیمتر (آبیاری نرمال)، 120 میلیمتر ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تحمل خشکی در لاینهای پیشرفته سورگوم دانهای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سالهای 1388 و 1389 اجرا شد. در این آزمایش اعمال تیمار آبیاری در سه سطح به صورت آبیاری پس از 60 میلیمتر (آبیاری نرمال)، 120 میلیمتر (تنش ملایم) و 180 میلیتر (تنش شدید) تبخیر از سطح تشتک تبخیر، به عنوان عامل اصلی و 7 لاین پیشرفته سورگوم دانهای (KGS36 & KGS32 , KGS27, KGS25, KGS23 , KGS19, KGS15) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج ارزیابی با استفاده از شاخصهای مختلف تحمل به خشکی نشان داد که بر اساس شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل (TOL) لاینهایKGS15 و KGS19 با عنوان متحملترین ژنوتیپها شناسایی شدند. بر اساس شاخصهای تحمل به تنش (STI) میانگین بهرهوری (MP) و میانگین هندسی بهرهوری (GMP) لاین KGS32 با عملکرد دانه به میزان 11240 کیلوگرم در هکتار در شرایط بدون تنش و عملکرد دانه 6368 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش شدید به همراه لاین KGS36 به عنوان ژنوتیپهای با عملکرد دانه بالا در هر دو محیط شناخته شدند. شاخصهای STI , GMP و MP با همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه به عنوان معیارهای مناسب جهت معرفی و تعیین ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی شناخته شدند و لاینهای KGS32 و KGS36 به عنوان مناسبترین ژنوتیپها در شرایط تنش خشکی تعیین شدند.
مهری صفاری؛ محمد مددی زاده
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 92-107
چکیده
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود ازته و آبیاری تکمیلی بر عملکرد جو رقم سهند، آزمایشی در منطقه بافت به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89 - 1388 انجام شد. آزمایش دارای دو فاکتور کود و آبیاری تکمیلی بود. فاکتور فرعی (B) شامل کود ازته در چهار سطح (0، 20، 40 و 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) از منبع اوره ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود ازته و آبیاری تکمیلی بر عملکرد جو رقم سهند، آزمایشی در منطقه بافت به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89 - 1388 انجام شد. آزمایش دارای دو فاکتور کود و آبیاری تکمیلی بود. فاکتور فرعی (B) شامل کود ازته در چهار سطح (0، 20، 40 و 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) از منبع اوره و فاکتور اصلی (A) شامل آبیاری تکمیلی در چهار سطح ( بدون آبیاری، آبیاری همزمان با کاشت، آبیاری در زمان گلدهی و آبیاری در زمان پر شدن دانه) بودند. نتایج حاصل نشان دهنده تاثیر بسیار معنیدار زمان آبیاری بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیکی گیاه در سطح احتمال 1% و وزن هزار دانه در سطح احتمال 5% بود. بیشترین میزان عملکرد دانه (1810 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری در زمان کاشت و کمترین میزان آن (1004 کیلوگرم در هکتار) مربوط به حالت دیم بود. انجام آبیاری تکمیلی تاثیر معنی‌داری بر طول سنبله ، تعداد پنجه و تعداد برگ گیاه نداشت. مصرف کود ازته در شرایط دیم تاثیر منفی و بسیار معنی‌داری (P≤0/01) بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی داشت. اثر متقابل کود ازته × آبیاری تکمیلی معنیدار نشد.
شهرام چقامیرزا؛ کیانوش چقامیرزا؛ رضا محمدی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1391، صفحه 108-119
چکیده
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام و توده‌های نخود زراعی، آزمایشی در قالب طرح آگمنت با استفاده از 96 توده مختلف نخود تیپ کابلی به همراه پنج رقم شاهد (آرمان، بیونیج، جم، هاشم و ILC-482) با چهار بلوک در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 85- 1384 انجام شد. برای ارزیابی توده‌ها صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، فنولوژیکی ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام و توده‌های نخود زراعی، آزمایشی در قالب طرح آگمنت با استفاده از 96 توده مختلف نخود تیپ کابلی به همراه پنج رقم شاهد (آرمان، بیونیج، جم، هاشم و ILC-482) با چهار بلوک در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 85- 1384 انجام شد. برای ارزیابی توده‌ها صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، فنولوژیکی و اجزاء عملکرد در طی مراحل رشدی گیاه و در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نشان داد که توده‌های مورد بررسی از نظر صفات زراعی اختلاف معنی‌داری داشتند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای و تحلیل ممیزی بر اساس عملکرد دانه نشان داد که توده‌های مورد بررسی در چهار گروه رتبه بندی شدند، بطوریکه در گروه اول 72، در گروه دوم 27 و در گروه های سوم و چهارم هر کدام یک توده قرار گرفتند. گروه‌بندی توده‌ها تجریه به مولفه‌های اصلی و بای پلات نشان داد که بین ارقام و توده‌های مورد بررسی تنوع ژنتیکی وجود داشت. بر اساس نتایج حاصل توده‌ها در چهار گروه متمایز گروه‌بندی شدند بطوریکه گروه اول قادر به انتخاب توده‌هایی با عملکرد بالا و زودرس (جمعا" 24 توده)، گروه دوم توده‌هایی با عملکرد بالا و دیررس (جمعا" 13 توده)، گروه سوم توده‌هایی با عملکرد پایین و دیررس ( جمعا" 21 توده) و گروه چهارم شامل توده‌هایی با عملکرد پایین و زودرس (جمعا" 24 توده) بود.
