گیاهان زراعی دیم
محمود پوریوسف میاندوآب؛ خشنود علیزاده
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 1-13
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد علوفه در کشت مخلوط درهم و نواری ماشک با جو در کشت پاییزه تحت شرایط دیم مهاباد انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل کشت خالص ماشک و جو بههمراه اختلاط بذر ماشک داسیکارپا (رقم مراغه) با جو (رقم آبیدر) به نسبت 1:1 ، 1:2 و 2:1 در دو حالت کشت مخلوط نواری و درهم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد علوفه در کشت مخلوط درهم و نواری ماشک با جو در کشت پاییزه تحت شرایط دیم مهاباد انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل کشت خالص ماشک و جو بههمراه اختلاط بذر ماشک داسیکارپا (رقم مراغه) با جو (رقم آبیدر) به نسبت 1:1 ، 1:2 و 2:1 در دو حالت کشت مخلوط نواری و درهم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بود. بین تیمارها از لحاظ درصد سبز بهاره، ارتفاع بوته، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و عملکرد علوفه اختلاف بسیار معنی‌داری وجود داشت. ارتفاع بوته و عملکرد علوفه جو در کشت خالص آن بیشتر از انواع مخلوط بود. با این‌حال، عملکرد علوفه خشک و نیز علوفه تر در برخی کشت‌های مخلوط، 500% بیشتر ازکشت خالص ماشک بود. کشت مخلوط درهم با نسبت برابر ماشک و جو (1:1) از بیشترین میانگین عملکرد علوفه خشک (kg/ha 3187) برخوردار بود. در مقایسه میانگین انواع نسبت‌های کشت مخلوط درهم و نواری اختلاف معنی‌داری بدست نیامد، که به معنی امکان استفاده از هر دو روش در کشت مخلوط ماشک و جو در این آزمایش بود. نسبت برابری زمین (LER) در تمام انواع کشت‌های مخلوط این آزمایش بزرگتر از یک بود بااین‌حال، بیشترین LER (35/1) متعلق به کشت مخلوط درهم 1:1 از ماشک داسیکارپا رقم مراغه و جو رقم آبیدر بود که برای کشت پاییزه در این منطقه و احیانا مناطق مشابه قابل توصیه میباشد.
گیاهان زراعی دیم
طهماسب حسین پور؛ مهناز رحمتی؛ علی احمدی؛ جهانبخش دولتشاه
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 15-31
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثرات میزان‌های مختلف مصرف کود نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ارقام گندم دیم در شهرستان کوهدشت اجرا شد. به‌همین منظور، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (94-1392) انجام شد. تیمار آبیاری در کرتهای اصلی (شرایط دیم ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثرات میزان‌های مختلف مصرف کود نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ارقام گندم دیم در شهرستان کوهدشت اجرا شد. به‌همین منظور، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (94-1392) انجام شد. تیمار آبیاری در کرتهای اصلی (شرایط دیم (شاهد)، آبیاری تکمیلی در زمان کاشت، آبیاری تکمیلی در زمان کاشت + گلدهی در هر مرحله به میزان 50 میلیمتر) و دو رقم گندم نان کریم و کوهدشت در کرتهای فرعی و مقادیر مختلف نیتروژن (0، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد سنبله در واحد سطح با مصرف نیتروژن به‌طور معنیدار افزایش یافت اما بین دو سطح مصرف نیتروژن تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بنابراین مناسب‌ترین مدیریت مصرف نیتروژن با در نظر گرفتن مسائل اقتصادی مصرف 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن میباشد. همچنین آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه شد اما بین تیمارهای آبیاری تکمیلی اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. با لحاظ مسائل اقتصادی میتوان نتیجه گرفت که آبیاری تکمیلی به میزان 50 میلیمتر در زمان کاشت نسبت به تیمار شاهد (شرایط دیم) و آبیاری در زمان کاشت + گلدهی برتر بود. اگرچه اثر اصلی رقم در صفات مورد بررسی معنیدار نبود اما با توجه به اثرات متقابل فاکتورها، رقم کریم در شرایط آبیاری تکمیلی در زمان کاشت با مصرف 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود. در نهایت استنباط می‌شود با استفاده از مدیریت آبیاری تکمیلی و مصرف نیتروژن بتوان عملکرد دانه گندم را در شرایط دیم بهبود بخشید.
گیاهان زراعی دیم
رستم فتحی؛ فرهاد امجدپور؛ احمد کوچک زاده؛ امیر عزیزپناه
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 33-46
چکیده
در این تحقیق میزان مصرف انرژی و کارایی آن برای تولید گندم در شهرستان چرداول، استان ایلام، توسط رویکرد تحلیل پوششی دادهها بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که انرژی سوخت، بذر و کود ازته به ترتیب با48، 22 و 19 درصد بیشترین و انرژی نیروی کارگری، حشرهکش و روغن به ترتیب با 024، 045و 064 درصد کمترین سهم را در میان انرژیهای ورودی، به ...
بیشتر
در این تحقیق میزان مصرف انرژی و کارایی آن برای تولید گندم در شهرستان چرداول، استان ایلام، توسط رویکرد تحلیل پوششی دادهها بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که انرژی سوخت، بذر و کود ازته به ترتیب با48، 22 و 19 درصد بیشترین و انرژی نیروی کارگری، حشرهکش و روغن به ترتیب با 024، 045و 064 درصد کمترین سهم را در میان انرژیهای ورودی، به خود اختصاص دادند. میانگین کل انرژی ورودی برای تولید گندم دیم در منطقه 90/10532 مگاژول بر هکتار و انرژی خروجی 98/31568 مگاژول بر هکتار بهدست آمد. نتایج مطالعه نشان داد که متوسط نسبت انرژی، بهرهوری انرژی، شدت انرژی و افزوده خالص انرژی به ترتیب 04/3، kg/MJ-113%، MJ/kg-121/8 و MJ/ha-107/21036 است. سهم انرژیهای مستقیم و غیرمستقیم از کل انرژی مصرفی نیز به ترتیب برابر 49 و 51 درصد محاسبه شد. کارایی کشاورزان با کمک روش تحلیل پوششی دادهها (DEA) در مدلهای CCR و BCC با کمک نرم افزار EMS محاسبه گردیدکه کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب برابر 88، 97 و 91 درصد گزارش داده شد. مقدار انرژی ورودی بهینهسازی شده توسط مدل بازگشت به مقیاس متغیر MJ/ha-137/8397 مشخص گردید. میزان انرژی قابل ذخیره در شرایط کنونی منطقه مورد مطالعه در مدلBCC 17.97 درصد به دست آمد.
گیاهان زراعی دیم
ناصر خدایار یگانه؛ علیرضا پیرزاد؛ جلال جلیلیان؛ ناصر جعفرزاده
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 47-62
چکیده
به منظور بررسی تاثیر رقابت علفهای هرز و کود زیستی مایکوریزا (Funneliformis mosseae) بر صفات کمی و کیفی نخود دیم، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در ایستگاه تحقیقاتی دیم، مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی انجام شد. تیمارها شامل مایکوریزا در دو سطح (کاربرد مایکوریزا و بدون کاربرد مایکوریزا) و رقابت علفهای هرز در چهار سطح (شاهد بدون علفهرز، ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر رقابت علفهای هرز و کود زیستی مایکوریزا (Funneliformis mosseae) بر صفات کمی و کیفی نخود دیم، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در ایستگاه تحقیقاتی دیم، مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی انجام شد. تیمارها شامل مایکوریزا در دو سطح (کاربرد مایکوریزا و بدون کاربرد مایکوریزا) و رقابت علفهای هرز در چهار سطح (شاهد بدون علفهرز، خلر، کاسنی و خلر+کاسنی) بودند که به صورت فاکتوریل با طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مرتب شدند. صفات مورد مطالعه در نخود شامل تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، دمای برگ، پروتئین دانه، درصد کلونیزاسیون، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بودند و در علفهای هرز خلر و کاسنی، تجمع ماده خشک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل مایکوریزا و رقابت علفهای هرز بیشترین تاثیر افزایشی را روی صفات گره ریشه و عملکرد دانه نخود بر جای گذاشت. اثر متقابل رقابت و کود زیستی مایکوریزا بیشترین تاثیر را بر تجمع ماده خشک علفهای هرز خلر (مرحله رسیدگی نخود) و کاسنی (مرحله شروع گلدهی و رسیدگی نخود) بوجود آورد. بیشترین تعداد گره ریشه(41/24) در تیمار کاربرد مایکوریزا و در حضور علفهای هرز خلر و کاسنی مشاهده شد و کمترین تعداد گره ریشه(91/12) به تیمار بدون کاربرد مایکوریزا و حضور علفهای فوق تعلق داشت که بین آنها اختلاف 89 درصدی مشاهده شد. نتایج این بررسی نشان داد بیشترین عملکرد دانه با 6/915 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد (بدون علفهرز و با کاربرد کود زیستی مایکوریزا) و کمترین عملکرد مربوط به تیمار بدون کاربرد میکوریزا و علفهرز خلر با 6/395 کیلوگرم در هکتار بود که بین آنها اختلاف 131 درصدی وجود داشت. در مجموع میتوان چنین بیان داشت که استفاده از قارچهای مایکوریزا در افزایش توان رقابتی نخود با علفهای هرز مورد مطالعه و افزایش تعداد گره ریشه و عملکرد دانه نخود در شرایط دیم موثر است.
گیاهان زراعی دیم
احسان اله زیدعلی؛ یاسر علی زداه؛ روح اله مرادی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 63-78
چکیده
به منظور مقایسه فلور علفهای هرز مزارع گندم دیم شهرستان ایلام، مطالعهای در سال زراعی 94-1393 در این شهرستان انجام شد. نمونهبرداری علفهای هرز در سطح 50 هکتار از مزارع گندم شهرستان ایلام در مرحله پنجهزنی گندم انجام گرفت. پس از پایش مزارع گندم، در شرایط عدم کنترل، 51 گونه علفهرز و در شرایط کنترل، 27 گونه علفهرز مشاهده ...
بیشتر
به منظور مقایسه فلور علفهای هرز مزارع گندم دیم شهرستان ایلام، مطالعهای در سال زراعی 94-1393 در این شهرستان انجام شد. نمونهبرداری علفهای هرز در سطح 50 هکتار از مزارع گندم شهرستان ایلام در مرحله پنجهزنی گندم انجام گرفت. پس از پایش مزارع گندم، در شرایط عدم کنترل، 51 گونه علفهرز و در شرایط کنترل، 27 گونه علفهرز مشاهده شد که علفهای هرز باریک برگ نسبت به پهن‌برگها از فراوانی بیشتری در سطح این مزارع برخوردار بودند. در شرایط عدم کنترل، یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) با فراوانی 5/38 و جو دره (Hordeum spontaneum) با فراوانی 5/30 درصد مهمترین علفهای هرز باریکبرگ و خاکشیر تلخ (Sisymbrium irio) با فراوانی 37، خارلته (Cirsium arvense) با فراوانی 33 درصد مهمترین علفهای هرز پهنبرگ مزراع گندم دیم شهرستان ایلام بودند. در شرایط کنترل علفهای هرز نیز، گیاه یولاف وحشی زمستانه با 21 درصد بالاترین میزان فراوانی را دارا بود. نتایج بررسی نشان داد که استفاده از علفکشها، تنوع شانون و میزان غنای گونهای علفهایهرز را کاهش داده و از طرفی شاخص غالبیت سیمپسون را افزایش داد. در شرایط عدمکنترل مزارع محدوده شهر ایلام دارای بالاترین شاخص تنوع شانون-وینر (52/2) و منطقه ریکا پایینترین میزان شاخص تنوع شانون-وینر (82/1) را نسبت به سایر نقاط مورد پایش دارا بودند. در شرایط کنترل نیز شاخص تنوع شانون-وینر در مناطق مختلف نزدیک به هم بوده و بالاترین میزان آن 22/1 بدست آمد. مناطقی که دارای شاخص تنوع بالاتری بودند، از شاخص غنای گونه بیشتر و غالبیت کمتری برخوردار بودند.
زراعت
امین عباسی؛ رامین لطفی؛ محسن جانمحمدی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، صفحه 79-101
چکیده
امروزه اهمیت ثبات تولید محصولات زراعی طی شرایط کم آبی به دلیل افزایش جمعیت جهان بیش از پیش حائز اهمیت میباشد. با توجه به احتمال تاثیر نانو تیتانیوم و نانو سیلیکون بر روی رشد و نمو گندم در شرایط تنش خشکی، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1393 در کشتزار پژوهشی گروه مهندسی ...
بیشتر
امروزه اهمیت ثبات تولید محصولات زراعی طی شرایط کم آبی به دلیل افزایش جمعیت جهان بیش از پیش حائز اهمیت میباشد. با توجه به احتمال تاثیر نانو تیتانیوم و نانو سیلیکون بر روی رشد و نمو گندم در شرایط تنش خشکی، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1393 در کشتزار پژوهشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه انجام گرفت. سطوح مختلف آبیاری (آبیاری در 90، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب برای شرایط بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید) به عنوان کرتهای اصلی و سطوح مختلف محلول پاشی نانو ذرات تیتانیوم و سیلیکون (شاهد، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد) نیز به عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر متقابل کاربرد نانو ذرات و بروز تنش خشکی بر روی پارامترهای وزن خشک، سطح برگ، کلروفیلa، کلروفیلb، کارتنوئید، کلرفیل کل، وزن هزار دانه، سوپر اکسید دیسموتاز، Cu/Zn-SOD، Mn-SOD، Fe-SOD،آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز، پراکسیدهیدروژن، مالون دی‌آلدئید، پرولین در سطح احتمال یک درصد و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شدند. مقایسات میانگین صورت گرفته نشان داد که بیشترین میزان تاثیرگذاری نانو تیتانیوم و نانو سیلیکون بر روی سیستم آنتی اکسیدانی و مقادیر کلروفیل و پراکسید هیدروژن در تیمارهای 50 و 70 درصد ظرفیت زراعی مربوط به سطوح محلول پاشی 5/1 و 2 درصد این ماده‌ها میباشد. با توجه به اثرگذاری بیشتر عنصر تیتانیوم در مقایسه با سیلیکون بر روی میزان کلروفیل، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد در شرایط تنش خشکی باعث گردید که غلظت 2 درصد نانوتیتانیوم به عنوان نتیجه این پژوهش برای شرایط مشابه آزمایش معرفی گردد.
