معصومه صالحی؛ سید سعید پورداد
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 23-39
چکیده
کینوا گیاهی از خانواده آمارانتاسه و بومی آمریکای جنوبی که به دلیل ارزش غذایی بالای دانه آن مورد توجه قرار گرفته است. شناسایی و معرفی گیاهان در الگوی کشت مناطق دیم به نزولات جوی، دمای مناسب رشد و تحمل به تنش خشکی بستگی دارد. با توجه به ویژگیهای تحمل به تنش خشکی و تا حدی تحمل به سرما در گیاه کینوا، آن جهت ارزیابی مقدماتی در شرایط دیم ...
بیشتر
کینوا گیاهی از خانواده آمارانتاسه و بومی آمریکای جنوبی که به دلیل ارزش غذایی بالای دانه آن مورد توجه قرار گرفته است. شناسایی و معرفی گیاهان در الگوی کشت مناطق دیم به نزولات جوی، دمای مناسب رشد و تحمل به تنش خشکی بستگی دارد. با توجه به ویژگیهای تحمل به تنش خشکی و تا حدی تحمل به سرما در گیاه کینوا، آن جهت ارزیابی مقدماتی در شرایط دیم بهاره در دو اقلیم گرم مرطوب و معتدل کرمانشاه در نظر گرفته شد. 11 لاین کینوا با دوره رسیدگی متفاوت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان و ایستگاه تحقیقات معاونت دیم سرارود(کرمانشاه)، در سال زراعی 96-1395کشت شدند. نتایج مقایسه میانگین لاینها در گرگان نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به لاین NSRCQ1، NSRCQ9 و NSRCQ6 بود. نتایج همبستگی و تجزیه به مولفههای اصلی در گرگان نشان داد که وزن هزار دانه بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشت. نتایج تجزیه کلاستر نیز نشان داد که دو لاین NSRCQ1 و NSRCQ9 به ترتیب با عملکرد دانه 194 و 209 گرم در مترمربع و وزن هزار دانه 5/2 و 6/2 گرم برتر بودند. نتایج مقایسه میانگین لاینها در سرارود نشان داد که عملکرد لاینها بین 31 تا 37 گرم در مترمربع متغیر بوده و لاین NSRCQ10 با 37 گرم در مترمربع و وزن هزار دانه 3/1 گرم نسبت به سایر لاینها برتری داشت. در سرارود کندی مراحل رشد به دلیل سرمای ابتدای فصل، گرما و خشکی انتهای فصل موجب کاهش عملکرد و وزن هزار دانه و نیاز به آبیاری تکمیلی گردید. عدم تطابق رژیم حرارتی و رطوبتی لاینهای مورد بررسی، موجب کاهش عملکرد دانه در سرارود نسبت به گرگان شد. بطورکلی در گرگان و مناطقی با اقلیم مشابه کشت بهاره زود کاشت ارقام زودرس و غیرحساس به فتوپریود کینوا امکان پذیر است.
عباس سلیمانی فرد؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل؛ سید سعید پورداد
دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 109-129
چکیده
به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمیایی نیتروژن بر صفات مورفولوژیکی، میزان جذب نیتروژن، میزان روغن، عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن شش ژنوتیپ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 و 1395-96 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمیایی نیتروژن بر صفات مورفولوژیکی، میزان جذب نیتروژن، میزان روغن، عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن شش ژنوتیپ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 و 1395-96 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ (312-S6-697، PI-401478، PI-253895، PI-306974، پدیده و سینا) بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای دو سال نشان داد که اثرات اصلی منبع کود نیتروژن و ژنوتیپ بر کلیه ویژگیهای گیاهی اندازهگیری شده معنیدار بودند. اثرات برهمکنش منبع نیتروژن × ژنوتیپ تنها بر صفات حجم ریشه، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، نیتروژن دانه، نیتروژن کاه و کلش و میزان جذب کل نیتروژن معنیدار بود. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که تیمار تلقیح با ازتوباکتر + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن نسبت به تیمار 100 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن بالاتری داشت ولی، تفاوت معنیداری در عملکرد دانه بین این دو تیمار وجود نداشت. مقایسه میانگین ژنوتیپها نشان داد، سینا با بیشترین عملکرد دانه (1203 کیلوگرم در هکتار) و کارآیی مصرف نیتروژن (49/17 کیلوگرم بر کیلوگرم) رقم برتر بین ژنوتیپهای بررسی شده شناخته شد.بنابراین با توجه به ضرورت کاهش خطرات زیست محیطی در اثر مصرف بیش از حد کود شیمایی نیتروژن، استفاده از ارقام مناسب (سینا) با کاربرد 50 درصد مقدار توصیه شده کود شیمیایی نیتروژن به همراه ازتوباکتر برای زراعت گلرنگ تحت شرایط دیم منطقه توصیه میشود.
گیاهان زراعی دیم
مریم دلفانی؛ علی حاتمی؛ سید سعید پورداد؛ زهرا طهماسبی؛ فرشید فتاح نیا؛ محمدرضا جهانسوز
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 147-164
چکیده
گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) به لحاظ داشتن مقاومت نسبی به تنشهای محیطی بخصوص خشکی، یک گیاه مناسب در شرایط دیم محسوب میگردد. این تحقیق جهت بررسی اثر تراکم کاشت و آبیاری تکمیلی بر خصوصیات کمی و کیفی عملکرد علوفه دو رقم گلرنگ در مزرعهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات فاکتوریل بوده و تیمارها شامل، عامل ...
بیشتر
گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) به لحاظ داشتن مقاومت نسبی به تنشهای محیطی بخصوص خشکی، یک گیاه مناسب در شرایط دیم محسوب میگردد. این تحقیق جهت بررسی اثر تراکم کاشت و آبیاری تکمیلی بر خصوصیات کمی و کیفی عملکرد علوفه دو رقم گلرنگ در مزرعهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات فاکتوریل بوده و تیمارها شامل، عامل اصلی آبیاری در دو سطح (آبیاری تکمیلی و دیم) و عاملهای فرعی شامل، تراکم در پنج سطح (20، 30، 40، 50 و 60 کیلوگرم در هکتار) و دو رقم (گلدشت و فرامان) با سه تکرار اجرا گردید. بیشترین میزان کربوهیدرات کل در تیمار اثر متقابل تراکم 50 کیلوگرم در هکتار و رقم گلدشت به میزان 32/68 درصد و کمترین آن در تراکم 30 کیلوگرم در هکتار و رقم فرامان به میزان 17/65 درصد، مشاهده شد. بیشترین مقدار کربوهیدرات غیر فیبری مربوط به رقم گلدشت تحت شرایط آبیاری تکمیلی بود. بیشترین میزان پروتئین اندامهای هوایی در شرایط دیم (35/19 درصد) و همچنین در تیمار اثر متقابل تراکم 40 کیلوگرم در هکتار× رقم فرامان (98/19 درصد) بدست آمد. عملکرد علوفهی تر تحت تاثیر هر سه نوع اثر متقابل دوگانه، قرار گرفت. در مجموع، رقم گلدشت با تراکم بالا در شرایط آبیاری تکمیلی از لحاظ کربوهیدرات و رقم فرامان در شرایط دیم و تراکم پایین از نظر پروتئین، برتر بود. رقم فرامان در شرایط آبیاری تکمیلی و رقم گلدشت در تراکم بالا از لحاظ عملکرد برتری داشتند و همچنین همراه با افزایش تراکم در شرایط آبیاری تکمیلی عملکرد علوفهی تر افزایش یافت. در نهایت، به نظر میرسد که در اکثر صفات ذکر شده آبیاری تکمیلی در تراکمهای بالا سبب بروز نتایج بهتری شد.
سید سعید پورداد؛ رضا ملک حسینی؛ حسین حاتم زاده
دوره 2، شماره 2 ، مهر 1392، ، صفحه 85-100
چکیده
به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و برآورد هتروزیس در رگههای خالص آفتابگردان از نظر عملکرد دانه و سه صفت زراعی دیگر،تعداد 68 رگه خالص با رقم آزاد گرده افشان لاکومکا تلاقی داده شده و در سال بعد رگهها و تاپ کراسهای حاصل در دو تکرار و در دو محیط با شرایط رطوبتی متفاوت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه ...
بیشتر
به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و برآورد هتروزیس در رگههای خالص آفتابگردان از نظر عملکرد دانه و سه صفت زراعی دیگر،تعداد 68 رگه خالص با رقم آزاد گرده افشان لاکومکا تلاقی داده شده و در سال بعد رگهها و تاپ کراسهای حاصل در دو تکرار و در دو محیط با شرایط رطوبتی متفاوت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کشت شدند. تجزیه واریانس دادهها در هر دو شرایط رطوبتی نشان داد که بین رگه های خالص و نیز تاپ کراسها اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% برای کلیه صفات وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط تنش رطوبتی متعلق به رگه SIL-109 با 6/14گرم در بوته وتاپ کراس SIL-175×lakumka با 6/38 گرم در بوته بود. در شرایط عدم تنش رطوبتی نیز رگه SIL-102 با 7/26گرم در بوته وتاپ کراس SIL-99×lakumka با2/32 گرم در بوته بالاترین عملکرد دانه را داشتند. میانگین عملکرد رگه ها و تاپ کراسها در محیط بدون تنش بیش از دو برابر محیط تنش رطوبتی بود.میانگین هتروزیس برای عملکرد دانه در شرایط با و بدون تنش رطوبتی به ترتیب 25/25 و77/43 درصد بود. همچنین بررسی تعداد ترکیبات هتروتیک در دو محیط نشان داد که تعداد بیشتری از تاپ کراسها در شرایط عدم تنش رطوبتی دارای هتروزیس مثبت بوده و پتانسیل عملکرد خود را بهتر بروز دادهاند. بررسی قابلیت ترکیب پذیری در دو شرایط تنش و عدم تنش نیز نشان داد که قابلیت ترکیب پذیری رگه های خالص در شرایط بدون تنش رطوبتی افزایش می یابد. بررسی بای پلات ترکیب پذیری عمومی رگههای خالص نشان داد که در شرایط با و بدون تنش رطوبتی به ترتیب 8 و 10 رگه خالص در نزدیکی بردار عملکرد دانه و در ناحیه هم جهت با این بردار قرار داشتند که دارای قابلیت ترکیب پذیری عمومی بالایی بودند.