نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• معصومه صالحی ¹
• سید سعید پورداد ²

¹ مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، یزد، ایران

² موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور(معاونت سرارود)، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

چکیده

کینوا گیاهی از خانواده آمارانتاسه و بومی آمریکای جنوبی که به دلیل ارزش غذایی بالای دانه آن مورد توجه قرار گرفته است. شناسایی و معرفی گیاهان در الگوی کشت مناطق دیم به نزولات جوی، دمای مناسب رشد و تحمل به تنش خشکی بستگی دارد. با توجه به ویژگی‌های تحمل به تنش خشکی و تا حدی تحمل به سرما در گیاه کینوا، آن جهت ارزیابی مقدماتی در شرایط دیم بهاره در دو اقلیم گرم مرطوب و معتدل کرمانشاه در نظر گرفته شد. 11 لاین کینوا با دوره رسیدگی متفاوت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان و ایستگاه تحقیقات معاونت دیم سرارود(کرمانشاه)، در سال زراعی 96-1395کشت شدند. نتایج مقایسه میانگین لاین‌ها در گرگان نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به لاین NSRCQ1، NSRCQ9 و NSRCQ6 بود. نتایج همبستگی و تجزیه به مولفه‌های اصلی در گرگان نشان داد که وزن هزار دانه بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشت. نتایج تجزیه کلاستر نیز نشان داد که دو لاین NSRCQ1 و NSRCQ9 به ترتیب با عملکرد دانه 194 و 209 گرم در مترمربع و وزن هزار دانه 5/2 و 6/2 گرم برتر بودند. نتایج مقایسه میانگین لاین‌ها در سرارود نشان داد که عملکرد لاین‌ها بین 31 تا 37 گرم در مترمربع متغیر بوده و لاین NSRCQ10 با 37 گرم در مترمربع و وزن هزار دانه 3/1 گرم نسبت به سایر لاین‌ها برتری داشت. در سرارود کندی مراحل رشد به دلیل سرمای ابتدای فصل، گرما و خشکی انتهای فصل موجب کاهش عملکرد و وزن هزار دانه و نیاز به آبیاری تکمیلی گردید. عدم تطابق رژیم حرارتی و رطوبتی لاین‌های مورد بررسی، موجب کاهش عملکرد دانه در سرارود نسبت به گرگان شد. بطورکلی در گرگان و مناطقی با اقلیم مشابه کشت بهاره زود کاشت ارقام زودرس و غیرحساس به فتوپریود کینوا امکان پذیر است.

کلیدواژه‌ها

• Chenopodium quinoa
• دیم
• گرگان
• سرارود

عنوان مقاله [English]

Preliminary evaluation of the quinoa seed yield under rainfed spring cropping in warm and temperate regions

نویسندگان [English]

• Masoumeh Salehi ¹
• Seyyed Saeid Pourdad ²

¹ National Salinity Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran.

² Dryland Agricultural Research Institute, Sararood Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Quinoa was considered for preliminary evaluation in early spring rainfed conditions in two warm and humid and temperate climates (Sararud Kermanshah). Eleven quinoa Lines with different maturity periods was cultivated based on randomized complete block design with three replications in the Iraqi Mahaleh Research Station of Gorgan and the Research Station of the Deputy of dryland Agriculture of Sararud (Kermanshah), in 2016-2017 cropping season. The results of mean comparison in Gorgan showed that the highest seed yield (SY) was related to NSRCQ1 and NSRCQ9 lines and then NSRCQ6, which had a significant difference with NSRCQ9. The results of correlation and the main components analysis showed that the thousand seed weight (TSW) had the greatest effect on SY. The results of cluster analysis showed that the NSRCQ1 and NSRCQ9 with 194 and 209 g m-2SY and 2.5 and 2.6 gwere superior. The results of mean comparison in Sararud showed the lines yield were between 31 and 37 g m-2 and NSRCQ10 with 37 g m-2 and 1.3 ghad highest SY and TSW.In Sararud slow growth of the early stages due to the cold temperature, heat and drought at the end of the season reduced the yield and TSW and necessity for supplemental irrigation. Lack of synchronicityof heat and humidity regime of the studied lines reduced the SY in Sararud compared to Gorgan. In general, in Gorgan and areas with similar climate condition early spring cultivation with early and insensitive cultivars of quinoa to photoperiod are possible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Chenopodium quinoa
• Gorgan
• Rainfed
• Sararud