گیاهان زراعی دیم
سیدرضا امیر؛ سجاد رحیمی مقدم
دوره 12، شماره 2 (ویژه همایش ملی نخود) ، اسفند 1402، ، صفحه 249-260
چکیده
مقدمه: نخود یکی از حبوبات مهم در غرب آسیا و شمال آفریقاست. همچنین این محصول یکی از حبوبات مهم در نظام‌های کشاورزی دیم این مناطق است. اگرچه ایران پنجمین کشور دنیا از نظر سطح زیرکشت خود است اما از نظر متوسط عملکرد در هکتار (400 کیلوگرم در هکتار) در جایگاه 47 قرار دارد. در مناطق دیم ایران عملکرد نخود به شدت وابسته به مقدار باران و توزیع فصلی ...
بیشتر
مقدمه: نخود یکی از حبوبات مهم در غرب آسیا و شمال آفریقاست. همچنین این محصول یکی از حبوبات مهم در نظام‌های کشاورزی دیم این مناطق است. اگرچه ایران پنجمین کشور دنیا از نظر سطح زیرکشت خود است اما از نظر متوسط عملکرد در هکتار (400 کیلوگرم در هکتار) در جایگاه 47 قرار دارد. در مناطق دیم ایران عملکرد نخود به شدت وابسته به مقدار باران و توزیع فصلی آن است. به طوریکه تغییرات سالیانه بارندگی بکار‌گیری یک مدیریت زراعی واحد که باعث حصول حداکثر عملکرد محصول با روندی قابل پیش‌بینی در طی سال‌ها باشد را دشوار می‌کند. در ایران نخود مهم‌ترین گیاه از گروه حبوبات است و بیش از 50 درصد از سطح زیر کشت حبوبات را به خود اختصاص می‌دهد و عمده کشت آن به صورت دیم است. عملکرد نخود نسبت به سایر گیاهان زراعی بسیار کمتر است.
روش شناسی پژوهش: شبیهسازی عملکرد پتانسیل آب محدود با استفاده از مدل SSM-Chickpea انجام شد و عملکرد نخود حاصل از شیوه‌های مدیریت زراعی کشاورزان از جمله تاریخ کاشت، تراکم بوته و نیتروژن در 12 منطقه اصلی کشت نخود مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایشات شامل 9 آزمایش مزرعه‌ای مستقل بودند. ارزیابی مدل بر اساس مقایسه مقادیر اندازه‌گیری شده و شبیهسازی شده عملکرد دانه انجام شد. در این مطالعه از شاخص‌های آماری ضریب تعیین (R2) و ریشه نرمال شده میانگین مربعات خطا (nRMS) استفاده شد.
یافته‌های پژوهش: بر اساس نتایج شبیهسازی با مدل SSM-Chickpea، متوسط عملکرد پتانسیل آب محدود برای نخود، 1200کیلوگرم در هکتار برآورد شد. تاریخ کاشت بهینه برای همه مناطق اواخر آذرماه در کشت انتظاری بود که منجر به افزایش عملکرد دانه حدود 10 درصد در ارومیه و 60 درصد در خرم‌آباد نسبت به تاریخ کاشت بهاره شد. تراکم بهینه برابر 20 بوته در مترمربع بود که منجر به افزایش عملکرد دانه حدود 27 درصد در اسلام‌آباد غرب شد. در خصوص تغذیه گیاه، استفاده از 20 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار به‌عنوان کود آغازگر باعث افزایش عملکرد دانه تا 10 درصد در منطقه اقلید و خرم‌آباد شد. در تمامی مناطق مورد مطالعه، نتایج نشان داد که عملکرد نخود رقم زودرس بیونیج، 23 درصد بیشتر از رقم ILC482 بود و بطور کلی بخش بزرگی از عملکرد پتانسیل آب محدود نخود ناشی از عوامل مدیریت زراعی و به ویژه تاریخ کاشت بود.
حمیدرضا سارلی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ رحمت اله محمدی گنبد
دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 55-71
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم قابوس مطالعه ای در دو سال زراعی 98-1397 و 1399-1398 در مزرعه تحقیقات گنبد انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در کرت های اصلی و سطوح تراکم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم قابوس مطالعه ای در دو سال زراعی 98-1397 و 1399-1398 در مزرعه تحقیقات گنبد انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در کرت های اصلی و سطوح تراکم کاشت شامل 150، 225، 300، 375، 450 و 525 دانه در هر متر مربع در کرت های فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه در هر دو سال آزمایش صفات عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و تعداد دانه در سنبله تحت تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن, سطوح مختلف تراکم کاشت دانه و نیز برهمکنش کود در تراکم کاشت در سطح یک درصد قرار گرفتند، ولی برهمکنش صفت وزن دانه در سنبله در هر دو سال آزمایش تحت تاثیر سطوح کود و سطوح تراکم کاشت قرار نگرفت. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تیمارها نشان داد که تلفیق سطوح کودی 300 کیلوگرم در هکتار و تراکم 300 دانه در متر مربع در سال اول آزمایش با عملکرد دانه 4957 کیلوگرم در هکتار و سطوح کودی 200 کیلوگرم در هکتار و تراکم 357 دانه در متر مربع در سال دوم آزمایش با عملکرد دانه 4408 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار را دا شتند.
