مهناز رحمتی؛ علی احمدی؛ طهماسب حسینپور؛ کیانوش حمیدیان؛ منصور رئیسوند
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 73-87
چکیده
به منظور شناسایی ژنوتیپهای برتر جو در مزارع زارعین و تعیین صفات مرتبط با بهبود عملکرد دانه، 12 رقم و لاین انتخابی از برنامههای اصلاحی جو مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم در قالب پروژه ارتقاء امنیت غذایی ارزیابی شدند. این پژوهش در مزارع کشاورزان دو شهرستان دلفان و خرمآباد (منطقه ایمانآباد) در استان لرستان در سال زراعی 97-1396 انجام شد. میانگین ...
بیشتر
به منظور شناسایی ژنوتیپهای برتر جو در مزارع زارعین و تعیین صفات مرتبط با بهبود عملکرد دانه، 12 رقم و لاین انتخابی از برنامههای اصلاحی جو مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم در قالب پروژه ارتقاء امنیت غذایی ارزیابی شدند. این پژوهش در مزارع کشاورزان دو شهرستان دلفان و خرمآباد (منطقه ایمانآباد) در استان لرستان در سال زراعی 97-1396 انجام شد. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپها در منطقه ایمانآباد از 2888 کیلوگرم در هکتار برای لاین G5 تا 4500 کیلوگرم در هکتار برای رقم قافلان متغیر بود. در شهرستان دلفان، ارقام قافلان، سهند و لاینهای G7 و G11 نسبت به رقم شاهد آبیدر به ترتیب افزایش عملکرد 10، 8، 11 و 8 درصدی نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی و بایپلات GT در مناطق اجرای آزمایش نشان داد، عملکرد بیولوژیک و سپس تعداد روز تا سنبلهدهی بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه دارا بودند. از اینرو، صفات مذکور میتوانند بعنوان معیار گزینش مناسب برای شناسایی ژنوتیپهای پرمحصول در برنامه بهنژادی جو دیم در نظر گرفته شوند. همچنین بررسی نتایج همبستگی نشان داد، همبستگی مثبت یا منفی اجزاء عملکرد شامل تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه با عملکرد دانه، به محیط وابسته بود. بر اساس نتایج این پژوهش، رقم قافلان با بیشترین میانگین عملکرد دانه (4594 کیلوگرم در هکتار) و زودرسی برای کاشت در دیمزارهای مناطق سرد و معتدل سرد توصیه میشود
مهناز رحمتی؛ طهماسب حسینپور؛ علی احمدی
دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 1-20
چکیده
در این مطالعه برای بررسی روابط بین صفات مختلف و انتخاب بهترین ژنوتیپهای گندم بر اساس چندین صفت از روش بایپلاتژنوتیپ × صفت و بایپلات ژنوتیپ × عملکرد × صفت استفاده شد. تعداد 15 رقم و لاین انتخابی از برنامههای اصلاحی گندم نان مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور به همراه یک رقم گندم دوروم ذهاب، در مزارع زارعین دو شهرستان دلفان ...
بیشتر
در این مطالعه برای بررسی روابط بین صفات مختلف و انتخاب بهترین ژنوتیپهای گندم بر اساس چندین صفت از روش بایپلاتژنوتیپ × صفت و بایپلات ژنوتیپ × عملکرد × صفت استفاده شد. تعداد 15 رقم و لاین انتخابی از برنامههای اصلاحی گندم نان مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور به همراه یک رقم گندم دوروم ذهاب، در مزارع زارعین دو شهرستان دلفان و خرمآباد در سال زراعی 97-1396 کشت و ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات برای هر دو منطقه اجرای آزمایش نشان داد که اختلاف معنیداری بین ژنوتیپهای مورد ارزیابی از نظر ارتفاع بوته، روز تا ظهور سنبله سنبلهدهی و رسیدگی، عملکرد دانه و شاخص برداشت وجود دارد. بر اساس میانگین عملکرد دانه ژنوتیپها در هر دو منطقه اجرای آزمایش، بیشترین عملکرد دانه در ارقام واران، صدرا، ایوان و لاین Azar2/Sabalan/… به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 3374، 5/3207، 3054 و 5/2866 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نمودار چندضلعی بایپلات ژنوتیپ× صفت (GT)، ارقام واران و صدرا بیشترین عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته را در هر دو منطقه اجرای آزمایش نشان دادند. نمایش برداری بایپلات GT، همبستگی بالایی بین عملکرد دانه با وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و شاخص برداشت در مناطق اجرای آزمایش نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه بایپلات ژنوتیپ × عملکرد × صفت (GYT)، ارقام واران و صدرا دارای بهترین ترکیب عملکرد دانه با کلیه صفات مورد ارزیابی بودند. همبستگی بالایی بین وزن هزار دانه و ارتفاع بوته در ترکیب با عملکرد دانه مشاهده شد که بیانگر اهمیت این صفات در ترکیب با عملکرد دانه برای بهبود تولید ژنوتیپها میباشد.
طهماسب حسین پور؛ مظفر روستایی؛ علی احمدی؛ محمد بهاری؛ رضا دریکوند؛ فرشاد بازوند
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1391، ، صفحه 26-39
چکیده
تنش های محیطی از جمله سرما از عوامل مهم کاهش تولید گندم در مناطق سردسیر کوهستانی دیم میباشند. به منظور ارزیابی خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای آن 20 ژنوتیپ گندم دیم در سال زراعی 85-1384 در منطقه ازنا و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین مقاومت سرمای این ژنوتیپ ها ...
بیشتر
تنش های محیطی از جمله سرما از عوامل مهم کاهش تولید گندم در مناطق سردسیر کوهستانی دیم میباشند. به منظور ارزیابی خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای آن 20 ژنوتیپ گندم دیم در سال زراعی 85-1384 در منطقه ازنا و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین مقاومت سرمای این ژنوتیپ ها در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به روش آزمون انجماد طوقه (تعیینLT50) تعیین شد. در منطقه ازنا ژنوتیپها از نظر اغلب صفات زراعی دارای اختلاف معنیداری بودند. براساس نتایج آزمون انجماد طوقه (LT50)، میزان تحمل به سرما در ژنوتیپها در سریهای مختلف زمانی، متفاوت و بیشترین میزان تحمل در نهایت خوگرفتن به سرما بود به طوریکه میانگین بالاترین درجه مقاومت به سرمای ژنوتیپها در زمان نهایت خوگرفتن به سرما برابر با 17- درجه سانتیگراد بود. عموما ژنوتیپهایی با عملکرد دانه بیشتر، از مقاومت به سرمای بیشتری نیز در مراحل مختلف انجماد طوقه برخوردار بودند. بعلاوه صفاتی نظیر وزن سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد کاه همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد داشتند. بر اساس نتایج تجزیه علیت صفات وزن هزار دانه (**52/0= r) و شاخص برداشت (**48/0= r) بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، صفات وزن هزاردانه، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله مؤثرترین صفات تعیین کننده عملکرد دانه بودند. برای پایداری تولید گندم در منطقه سرد و خشک مانند ازنا صفاتی نظیر تحمل به سرما، وزن هزار دانهی بیشتر، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله مورد استفاده قرار گیرند.