نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم‌آباد
2 مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد
4 سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم‌آباد
چکیده
تنش های محیطی از جمله سرما از عوامل مهم کاهش تولید گندم در مناطق سردسیر کوهستانی دیم می‌‌باشند. به منظور ارزیابی خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای آن 20 ژنوتیپ گندم دیم در سال زراعی 85-1384 در منطقه ازنا و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین مقاومت سرمای این ژنوتیپ ها در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به روش آزمون انجماد طوقه (تعیینLT50) تعیین شد. در منطقه ازنا ژنوتیپ‌ها از نظر اغلب صفات زراعی دارای اختلاف معنی‌داری بودند. براساس نتایج آزمون انجماد طوقه (LT50)، میزان تحمل به سرما در ژنوتیپ‌ها در سری‌های مختلف زمانی، متفاوت و بیشترین میزان تحمل در نهایت خوگرفتن به سرما بود به طوریکه میانگین بالاترین درجه مقاومت به سرمای ژنوتیپ‌ها در زمان نهایت خوگرفتن به سرما برابر با 17- درجه سانتی‌گراد بود. عموما ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بیشتر، از مقاومت به سرمای بیشتری نیز در مراحل مختلف انجماد طوقه برخوردار بودند. بعلاوه صفاتی نظیر وزن سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد کاه همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد داشتند. بر اساس نتایج تجزیه علیت صفات وزن هزار دانه (**52/0= r) و شاخص برداشت (**48/0= r) بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، صفات وزن هزاردانه، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله مؤثرترین صفات تعیین کننده عملکرد دانه بودند. برای پایداری تولید گندم در منطقه سرد و خشک مانند ازنا صفاتی نظیر تحمل به سرما، وزن هزار دانه‌ی بیشتر، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله مورد استفاده قرار گیرند.
عنوان مقاله [English]
Relation between some agronomic characteristics and grain yield in the advanced wheat genotypes
نویسندگان [English]
- T. hoseinpour 1
- M. Roustai 2
- A. Ahmadi 1
- M. Bahari 1
- R. Drikavand 3
- F. Bazvand 4
1 Agricultural research and natural resource center of Lorestan-Khorramabad
2 dryland agricultural research institute
3 Khorramabad Azad University
4 Agriculture and Natural Resources Engineering Organization of Lorestan Khorramabad
چکیده [English]
Abiotic Stresses is one of the most important threatening factors for the production of wheat in cold dryland regions. In order to study some agronomic traits and cold tolerance in rain fed wheat, 20 advanced bread wheat genotypes were evaluated in Azna (regarding agronomic characteristics) and Maragheh for freezing test (LT50) Experimental Stations in 2005-06 cropping seasons. The experimental design was randomized complete block design (RCBD) with three replications. Analysis of variance showed significant difference among the genotypes in most of the traits in Azna region. Freezing test (LT50) study showed that different resistant level of cold tolerant in different date of seedling stages in wheat genotypes and highest cold tolerance related to after hardiness's with LT50 = -17oC. Based on results Lines with highest grain yield under Azna dryland condition had more cold tolerance. Grain yield showed positive and significant coefficient with spike weight, 1000 kernel weight, biological yield, harvest index and straw yield. The pathanalysisshowed that1000 kernel weight(r= 0.52**) andharvest index (r= 0.48**) had highest positive and direct effects on grain yield. Based on results 1000 kernel weight, seed number in spike and harvest index were positive important traits to select of high yield potential lines under drought and cold conditions. Overall suitable genotype for cold and drought area such as Azna need to have more cold tolerance and adapted traits such as TKW, HI and seed per spike for high grain yield production.
)