گیاهان زراعی دیم
خشنود علیزاده؛ سیده سودابه شبیری؛ صادق شهبازی
دوره 13، شماره 2 ، دی 1403، ، صفحه 283-294
چکیده
مقدمه: تغییر الگو و اصلاح روشهای کاشت گیاهان علوفهای چندساله در دیمزارها میتواند در کاهش عوارض کاشت متوالی غلات و نیز افزایش تولید علوفه با استفاده از اراضی کمبازده و شیبدار نقش بسیار مهمی ایفا نماید. با کاشت اسپرس در شرایط دیم میتوان ضمن تولید علوفه مرغوب، با ایجاد پوشش مناسب در سطح خاک و کنترل فرسایش، به افزایش مواد ...
بیشتر
مقدمه: تغییر الگو و اصلاح روشهای کاشت گیاهان علوفهای چندساله در دیمزارها میتواند در کاهش عوارض کاشت متوالی غلات و نیز افزایش تولید علوفه با استفاده از اراضی کمبازده و شیبدار نقش بسیار مهمی ایفا نماید. با کاشت اسپرس در شرایط دیم میتوان ضمن تولید علوفه مرغوب، با ایجاد پوشش مناسب در سطح خاک و کنترل فرسایش، به افزایش مواد آلی خاک و تولید پایدار غلات دیم نیز کمک نمود. یکی از کاستیهای کشت اسپرس آن است که در سال اول، عملکرد علوفه تولید شده، بسیار پایین است. روش شناسی پژوهش: این آزمایش برای ارزیابی کشت همراه اسپرس با برخی لگومهای یکساله و جو در شرایط دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار در دو ایستگاه تحقیقات دیم مراغه و زنجان به مدت سه سال (97- 1394) اجرا گردید. تیمارهای آزمایش مشتمل بر چهار تیمار کشت خالص اسپرس، خلر، نخود علوفهای، جو و چهار نسبت کشت مخلوط افزایشی اسپرس با سه گیاه مذکور بود. تجزیه مرکب عملکرد علوفه تر و خشک، بصورت اسپلیت پلات در زمان در پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. یافتههای پژوهش: نتایج سال اول نشان داد که عملکرد علوفه تر و خشک اسپرس و گیاهان همراه و عملکرد پروتئین تحت تاثیر سطوح مختلف انواع مخلوط قرار گرفت. حداکثر عملکرد علوفه تر و خشک در سال اول به ترتیب با 3433 و 1717 کیلوگرم در هکتار، در کاشت جو خالص بدست آمد که اختلاف معنیداری با عملکرد علوفه در کشت همراه اسپرس با نخود علوفهای و اسپرس با جو نداشتند. کمترین عملکرد پروتئین (76 کیلوگرم در هکتار) مربوط به کشت اسپرس با ۳۰ درصد خلر بود. در سال دوم، تیمارهای کشت خالص مربوط به گیاه همراه، حذف شدند و اختلاف بسیار معنیدار (P<0.01) بین تیمارهای دیگر بدست آمد. بیشترین عملکرد علوفه خشک (2133 کیلوگرم در هکتار) و علوفه تر (5767 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار کشت خالص اسپرس بود ولی بین تیمارها از نظر عملکرد پروتئین، تفاوت معنیدار وجود نداشت. در سال سوم بین عملکرد علوفه تیمارها اختلاف معنیداری بدست نیامد. با اینحال، بیشترین عملکرد علوفه خشک (1414 کیلوگرم در هکتار) و علوفه تر (4213 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار کشت خالص اسپرس بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر عملکرد علوفه خشک و تر بسیار معنیدار بود. اثر متقابل سال و تیمار از لحاظ عملکرد علوفه تر و خشک نیز بسیار معنیدار بود و بیشترین عملکرد علوفه خشک (2133 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار اسپرس خالص در سال دوم بود. در مجموع چنین نتیجهگیری شد که کشت اسپرس در شرایط دیم مناطق نیمه خشک مراغه و زنجان امکانپذیر است و برای افزایش کمیت و کیفیت تولید علوفه در سال اول میتوان از جو یا خلر (با تراکم 3۰٪) به عنوان گیاه همراه اسپرس (با تراکم ۱۰۰٪) استفاده نمود.
گیاهان زراعی دیم
سیده سودابه شبیری؛ هادی خرسندی؛ مسعود کامل
دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 125-141
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد دو رقم عدس (کیمیا و بیله سوار)، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دیم خدابنده زنجان و ایستگاه دیم مراغه طی دو سال زراعی96-1394 اجرا شد. سه فاصله بین ردیف (15، 20 ، 25 سانتیمتر) و شش سطح تراکم بذر (150، 175، 200، 225، 250 و 275 دانه در متر مربع) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد دو رقم عدس (کیمیا و بیله سوار)، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دیم خدابنده زنجان و ایستگاه دیم مراغه طی دو سال زراعی96-1394 اجرا شد. سه فاصله بین ردیف (15، 20 ، 25 سانتیمتر) و شش سطح تراکم بذر (150، 175، 200، 225، 250 و 275 دانه در متر مربع) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که اثر منطقه، اثر سال و اثر متقابل سال در منطقه بر صفات روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه (P<0.01) معنی دار بود. نتایج نشان داد که افزایش تراکم تا 225 دانه در متر مربع باعث افزایش عملکرد دانه شده ولی تراکم بیش از آن تاثیری در افزایش عملکرد دانه عدس نداشت. همچنین افزایش تراکم تا 200 دانه در متر مربع باعث افزایش وزن صد دانه گردید و با افزایش تراکم بیشتر از 200 دانه در متر مربع، وزن صد دانه کاهش نشان داد. افزایش فاصله ردیف از 15 به 25 سانتیمتر عملکرد دانه عدس را کاهش داد. بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه میتوان نتیجه گرفت که در شرایط دیم زنجان و مراغه، بهترین فاصله ردیف برای کاشت محصول عدس، 15 سانتیمتر و بهترین تراکم، 200 دانه در مترمربع می باشد.