نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده سودابه شبیری ¹
• هادی خرسندی ²
• مسعود کامل ¹

¹ بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

² موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه ، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد دو رقم عدس (کیمیا و بیله سوار)، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل  تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دیم خدابنده زنجان و ایستگاه دیم مراغه طی دو سال زراعی96-1394 اجرا شد. سه فاصله بین ردیف (15، 20 ، 25 سانتی‌متر) و شش سطح تراکم بذر (150، 175، 200، 225، 250 و 275 دانه در متر مربع) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که اثر منطقه، اثر سال و اثر متقابل سال در منطقه بر صفات روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه (P<0.01) معنی دار بود. نتایج نشان داد که  افزایش تراکم تا 225 دانه در متر مربع باعث افزایش عملکرد دانه شده ولی تراکم بیش از آن تاثیری در افزایش عملکرد دانه عدس نداشت. همچنین افزایش تراکم تا 200 دانه در متر مربع باعث افزایش وزن صد دانه گردید و با افزایش تراکم بیشتر از 200 دانه در متر مربع، وزن صد دانه کاهش نشان داد. افزایش فاصله ردیف از 15 به 25 سانتی‌متر عملکرد دانه عدس را کاهش داد. بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که در شرایط دیم زنجان و مراغه، بهترین فاصله ردیف برای کاشت محصول عدس، 15 سانتی‌متر و بهترین تراکم، 200 دانه در مترمربع می باشد.

کلیدواژه‌ها

• تراکم بوته
• عملکرد دانه
• عدس

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Effects of seed rates and row spaces on grain yield and yield components of two lentil cultivars under cold dryland conditions

نویسندگان [English]

• S.S Shobeiri ¹
• H. Khorsandi ²
• M. Kamel ¹

¹ Seed and Plant improvement Research Department, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Zanjan, Iran

² Dryland Agricultural Research Institute, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the effect of plant density on the yield of two lentil varieties, Kimia and Bilehsevar, a split factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replicates at Khodabandeh and Maragheh research stations during  2015-2017 growing seasons. Three row spacing (15, 20 and 25 cm) and six seed rates (150, 175, 200, 225, 250 and 275 seeds/m²) were considered. The results of combined analysis (two years and two regions) showed that the effects of areas, years and year × area interaction were significant for some traits such as days to flowering, days to maturity, plant height, 100 seed weight and grain yield at 1% probability level. The results showed that increasing of density up to 225 seeds/m² increased the grain yield and more density than that had not significant effect on grain yield. Also, increasing seed density up to 200 seeds/m² was improved the 100 seed weight and with increasing more than 200 seeds/m² the seed weight was decreased. Increasing the row spacing from 15 to 25 cm reduced grain yield. According to the obtained results, it can be concluded that the best row spacing and seed rate for lentil is 15 cm and 200 seeds/m², respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Density
• seed yield
• lentil