نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رویا فردوسی ¹
• غلامرضا قهرمانیان ¹
• سهیلا پورحیدر ²

¹ مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.

² موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.

چکیده

مقدمه: یکی از مشکلات اساسی در زراعت نخود بخصوص در کشت پاییزه کنترل علف‌های هرز است. توانایی رقابتی ضعیف نخود در برابر علف‌های هرز باعث کاهش شدید عملکرد می‌شود. مشکل کنترل علف‌های هرز توسعه کشت نخود در تناوب با غلات را محدود ساخته و کشاورزان به ناچار از تناوب گندم - آیش استفاده می‌کنند. کنترل علف‌های هرز در بهبود عملکرد و در نهایت بر افزایش درآمد کشاورزان از یک سو و هزینه تولید از سوی دیگر موثر است که بایستی بهترین روش با کمترین هزینه و بالاترین سودآوری تعیین گردد.
روش‌شناسی پژوهش: به منظور کنترل علف‌های هرز نخود در کشت پاییزه، به روش شیمیایی و مکانیکی، این پروژه با هفت تیمار شامل: 1- کنترل ‏‏شیمیایی،‏‏ 2- کنترل ‏مکانیکی، 3- کنترل ‏تلفیقی به روش مبارزه ‏‏شیمیایی و مکانیکی،‏ 4- کنترل ‏‏شیمیایی و وجین ‏دستی،‎‎‏ 5- کنترل ‏مکانیکی ‏و وجین دستی، 6- وجین دستی ‏و 7- بدون کنترل علف‌های هرز در سه تکرار در قالب طرح ‏بلوک‌های ‏‏کامل تصادفی به مدت دو ‏سال ( 1399-1398 و 1402-1401) در مؤسسه تحقیقات کشاورزی ‏دیم کشور (ایستگاه مراغه) اجرا شد.‎ نخود رقم آنا با ‏تراکم 30 دانه در مترمربع در شرایط بدون خاکورزی (کشت مستقیم) کاشته شد و عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد بوته در واحد سطح، وزن صد دانه و ارتفاع بوته اندازه‌گیری شد و روش‌های مختلف کنترل علف‌های هرز از نظر اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌های پژوهش: نتایج نشان داد اختلاف معنی‌داری در عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد بوته در هکتار تحت روش‌های مختلف کنترل علف‌های هرز وجود دارد. تیمارهای کنترل مکانیکی + وجین، وجین، و کنترل شیمیایی + وجین به ترتیب با میانگین عملکرد 75/575، 1/540 و 8/535 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه نخود را داشتند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، شاخص اقتصادی نسبت فایده-هزینه تیمار مبارزه ‏‏شیمیایی با علف‌کش غیر انتخابی در فواصل 53 سانتی‌متر برابر 5/3 به دست آمد که بیشتر از سایر تیمارها بود و اقتصادی‌ترین تیمار برای مدیریت علف‌های هرز در کشت پاییزه نخود شناسایی شد. همچنین، نسبت منفعت-هزینه تیمار مبارزه ‏‏شیمیایی همراه با وجین دستی برابر 3/1 بدست آمد و به عنوان دومین تیمار اقتصادی شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

• توجیه اقتصادی
• کنترل مکانیکی
• کنترل شیمیایی

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Technical and economic investigation of different methods of weed control of dryland chickpea in conservation agriculture system

نویسندگان [English]

• Roya Ferdowsi ¹
• gholamreza ghahramanian ¹
• soheyla pourheydar ²

¹ Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Maragheh, Iran.

² Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Maragheh, Iran.

چکیده [English]

Introduction: One of the basic problems in chickpea cultivation, especially in autumn cultivation, is the control of weeds. The weak competitive ability of peas against weeds causes a sharp reduction in yield. The problem of weed control has limited the development of chickpea cultivation in rotation with cereals, and farmers inevitably use wheat-fallow rotation. Weed control is effective in improving yield and ultimately increasing farmers' income on the one hand and production cost on the other hand, so the best method with the lowest cost and the highest profitability should be determined.
Methodology: In order to control chickpea weeds in autumn cultivation, by chemical and mechanical methods, this project includes seven treatments: 1- chemical control, 2- mechanical control, 3- combined control by fighting method. chemical and mechanical, 4- chemical control and manual weeding, 5- mechanical control and manual weeding, 6- manual weeding and 7- no weed control in three replications in the form of blocks A complete random experiment was carried out for two years (1398-1399 and 1402-1401) at Dem Kishore Agricultural Research Institute (Maragheh station). Chickpea variety Anna with a density of 30 seeds per square meter under no-till conditions (direct cultivation) was planted and the biological yield, seed yield, number of plants per unit area, hundred seed weight and plant height were measured and different methods of weed control were evaluated economically.
Research findings: The results showed that there is a significant difference in seed yield, biological yield and the number of plants per hectare under different weed control methods. The treatments of mechanical control and weeding, weeding, and chemical control and weeding had the highest yield of chickpea seeds with average yield of 575.75, 540.1, and 535.8, respectively. Also, based on the obtained results, the economic index of benefit-cost ratio of chemical control treatment with non-selective herbicide at 53 cm intervals was 3.5, which was more than other treatments. Therefore, this treatment was idetified as the most economical treatment for weed management in the autumn cultivation of chickpeas. Also, the benefit-cost ratio of chemical control treatment combined with manual weeding was 3.1, and it was recognized as the second economic treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Economic analysis
• Mechanical control
• Chemical control