مهدی جمشیدمقدم؛ عزت اله فرشادفر؛ عبداله نجفی
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 173-194
چکیده
انتخاب یک روش اصلاحی مؤثر برای بهبود صفات کمی تا حد زیادی بستگی به وراثتپذیری و چگونگی عمل ژن دارد. بهمنظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مهم زراعی و فیزیولوژیکی کلزا، نسلهای دوطرفه هیبرید (1F و 1RF) و در حال تفکیک (2F، 2RF، 1BC، 1RBC، 2BC و 2RBC) حاصل از تلاقی ارقام دلگان×اوپرا (تلاقی اول)، دلگان×پاراد (تلاقی دوم) و آر جیاس 003×لیکورد (تلاقی ...
بیشتر
انتخاب یک روش اصلاحی مؤثر برای بهبود صفات کمی تا حد زیادی بستگی به وراثتپذیری و چگونگی عمل ژن دارد. بهمنظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مهم زراعی و فیزیولوژیکی کلزا، نسلهای دوطرفه هیبرید (1F و 1RF) و در حال تفکیک (2F، 2RF، 1BC، 1RBC، 2BC و 2RBC) حاصل از تلاقی ارقام دلگان×اوپرا (تلاقی اول)، دلگان×پاراد (تلاقی دوم) و آر جیاس 003×لیکورد (تلاقی سوم) تهیه و همراه با والدین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) در سال زراعی 1396-1395 در شرایط تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس تلاقیها اختلاف معنیداری بین ده نسل برای صفات روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، خورجین در بوته، طول خورجین، دانه در خورجین، وزن هزاردانه، محتوای آب برگ، میزان کلروفیل، نشت یونی، دمای برگ، عملکرد بوته، میزان روغن دانه و شاخص برداشت وجود داشت که نشاندهنده تفاوت ژنتیکی بین والدین بود. بیشترین میزان هتروزیس والد برتر و میانگین والدین مربوط به عملکرد بوته نسلهای (بهترتیب 229 و300%) و (بهترتیب 255 و322%) تلاقی سوم بود. تجزیه میانگین نسل و آزمون مقیاس مشترک تلاقیها نشان داد که برای همه ویژگیها بهجز طول خورجین علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثرات اپیستازی نیز نقش دارد. وراثتپذیری عمومی و خصوصی صفات در تلاقیها بهترتیب از 26/0 تا 98/0 و از 08/0 تا 67/0 برآورد شد. این تحقیق نشان داد که واریانس غالبیت بیشترین نقش را در تمامی صفات مورد مطالعه به جز روز تا رسیدگی و طول خورجین در هر سه تلاقی، ارتفاع بوته در تلاقی اول و دوم و میزان روغن دانه در تلاقی دوم و سوم داشت.
گیاهان زراعی دیم
مهدی جمشیدمقدم؛ خشنود علیزاده
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 229-245
چکیده
به منظور بررسی اثرات زمان کاشت بر صفات زراعی، عملکرد دانه و میزان روغن گلرنگ در مناطق معتدل سرد و سردسیرکشور، آزمایشی با 15 ژنوتیپ گلرنگ بر پایه طرح بلوککامل تصادفی با 3 تکرار برای سه نوع کشت (پاییزه، انتظاری و بهاره) در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه) و مراغه طی دو سال زراعی 92-1390 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات زمان کاشت بر صفات زراعی، عملکرد دانه و میزان روغن گلرنگ در مناطق معتدل سرد و سردسیرکشور، آزمایشی با 15 ژنوتیپ گلرنگ بر پایه طرح بلوککامل تصادفی با 3 تکرار برای سه نوع کشت (پاییزه، انتظاری و بهاره) در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه) و مراغه طی دو سال زراعی 92-1390 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب جداگانه دو ایستگاه نشان داد که برای برخی از خصوصیات زراعی اثرات اصلی و متقابل عاملهای سال، زمان کاشت و ژنوتیپ معنیدار بود. در ایستگاه سرارود، کشت پاییزه برای بیشتر صفات به کشتهای انتظاری و بهاره برتری نشان داد و از لحاظ عملکرد دانه با کشت انتظاری اختلاف معنیداری نداشت. بیشترین میانگین عملکرد دانه در کشتهای پاییزه و انتظاری (به ترتیب 687 و 705 کیلوگرم در هکتار) و کمترین در کشت بهاره (331 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. در ایستگاه مراغه نیز کشت پاییزه برای اکثر خصوصیات برتری نشان داد. با اینحال، برای صفت عملکرد دانه در مراغه، میانگین زمانهای کاشت پاییزه، انتظاری و بهاره (به ترتیب 645، 569 و 648 کیلوگرم در هکتار) از لحاظ آماری غیرمعنیدار شد. در هر دو ایستگاه اختلاف معنیداری از لحاظ میانگین میزان روغن دانه بین کشتهای پاییزه و بهاره مشاهده نشد. در ایستگاه سرارود کشت پاییزه و انتظاری و در ایستگاه مراغه کشت انتظاری و بهاره قابل توصیه بود. برای هر دو ایستگاه بین عملکرد و اجزای عملکرد ارتباط خاصی وجود نداشت و گزینش مستقیم برای عملکرد دانه مناسبتر بود. با توجه به نوع کشت ژنوتیپهای متفاوتی جهت کسب بالاترین پتانسیل عملکرد دیم در دو مکان گزینش شد