نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه کرمی چمه ¹
• احسان اله زیدعلی ²
• سعید تیموری راد ¹
• شیدا جعفربیگی ¹

¹ دانشجوی دکترای گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران

² گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران

چکیده

مقدمه: شناسایی علف‌های هرز مزارع گندم به‌عنوان اساسی­ترین اقدام در مدیریت علف‌های هرز محسوب می­شود. با آگاهی از فلور علف‌های هرز در هر منطقه می­توان در مورد روش­های مدیریت آن‌ها تصمیم­گیری و برنامه­ریزی کرد. به‌منظور شناسایی تکمیلی، مقایسه فلور علف­های هرز مزارع گندم دیم شهرستان‌های گرمسیری استان کرمانشاه، مطالعه­ای در سال زراعی 1401-1400 در شهرستان­های گرمسیری استان کرمانشاه (گیلان‌غرب، سرپل‌ذهاب و قصرشیرین) انجام شد.
روش‌شناسی پژوهش: نمونه‌برداری علف‌های هرز در سطح 60 هکتار از مزارع گندم دیم شهرستان‌های موردمطالعه در مرحله پنجه­زنی گندم انجام شد. تعداد مزارع انتخابی بر اساس سطح زیر کشت گندم دیم در هرکدام از شهرستان‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس کنترل و عدم کنترل علف‌های هرز در سطح مزارع گندم این مناطق به دودسته تقسیم شدند. انواع علف‌های هرز به تفکیک جنس و گونه شناسایی گردید. برای تعیین اهمیت گونه‌های علف‌های هرز پایش شده از شاخص‌های فراوانی گونه، یکنواختی پراکنش، تراکم نسبی گونه، اهمیت نسبی گونه و همچنین شاخص‌های تنوع و غالبیت استفاده شد.
یافته‌های پژوهش: پس از پایش مزارع گندم، در شرایط عدم کنترل علف‌هرز و در شرایط کنترل، 20 گونه علف‌هرز مشاهده شد که علف‌های هرز باریک برگ نسبت به پهن‌برگ‌ها از فراوانی بیشتری در سطح این مزارع برخوردار بودند. در شرایط عدم کنترل، خردل وحشی با فراوانی 40٪، شقایق با فراوانی 40٪ و یولاف‌وحشی زمستانه با فراوانی 30٪، مهم‌ترین علف‌های هرز باریک برگ مزارع گندم مناطق گرمسیری استان کرمانشاه بودند. در شرایط کنترل علف‌های هرز نیز، یولاف وحشی زمستانه با فراوانی 21٪، بالاترین میزان فراوانی را دارا بود. نتایج بررسی نشان داد که استفاده از علف­کش­ها، تنوع شانون-وینر و میزان غنای گونه­ای علف‌های‌هرز را کاهش داده و از طرفی شاخص غالبیت سیمپسون را افزایش داده است. در شرایط عدم کنترل مزارع شهرستان گیلان‌غرب دارای بالاترین شاخص تنوع شانون-وینر (2/32) و مزارع شهرستان قصر شیرین پایین­ترین میزان شاخص تنوع شانون-وینر (2/07) را نسبت به سایر نقاط مورد پایش دارا بودند. در شرایط کنترل نیز شاخص تنوع شانون-وینر در مناطق مختلف نزدیک به هم بوده و بالاترین میزان آن 0/6 به دست آمد. مناطقی که دارای شاخص تنوع بالاتری بودند، از شاخص غنای گونه بیشتر و غالبیت کمتری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

• پایش
• تنوع گونه ای
• غالبیت علف هرز
• فراوانی گونه

موضوعات

• گیاهان زراعی دیم

عنوان مقاله [English]

Identifying and investigating the distribution of weeds in dryland wheat fields in tropical regions of Kermanshah province

نویسندگان [English]

• somayeh Karamichameh ¹
• ehsan zidali ²
• sayed timori ¹
• shida timori ¹

¹ PhD student, Department of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran

² Department of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran

چکیده [English]

Introduction: Identification of weeds in wheat fields is considered the most basic measure in weed management. By knowing the specific weed flora in a region, it is possible to plan about their management methods. In order to further identify and compare the weed flora of dryland wheat fields in the tropical cities of Kermanshah province, a study was conducted in 1400-1401.
 
Methodology: Weed sampling was done on 60 hectares of dryland wheat fields in the studied cities during the tillering stage of wheat. The number of selected farms was evaluated based on the area under dryland wheat cultivation in each city. Based on the control and non-control of weeds in the wheat fields, these areas were divided into two groups. Types of weeds were identified by gender and species. In order to determine the importance of the monitored weed species in the fields of the region, the indices of abundance of species, distribution uniformity, relative density of species, and relative importance of species as well as indices of diversity and dominance were used.
 
Research findings: After monitoring the wheat fields, 20 types of weeds were observed in the conditions of no weed control and in the control conditions, and the narrow-leaf weeds were more abundant than the broad-leaves. In the absence of control, wild winter oats (Avena ludoviciana) with a frequency of 38% and oat (Hordeum spontaneum) with a frequency of 30% are the most important weeds and mustard (Sinapis arvensis) with a frequency of 40% and anemone with a frequency of 30% are the most important weeds. In the conditions of weed control, the winter wild oat plant had the highest abundance of 21%. The results of the study showed that the use of herbicides reduced the Shannon-Wiener diversity and weed species richness and on the other hand increased the Simpson''''s dominance index. In the condition of no control, farms in Gilanghreb city had the highest Shannon-Wiener diversity index (2.32) and Qasrshirin city had the lowest Shannon-Wiener diversity index (2.07) compared to other reging. In the control conditions, the Shannon-Wiener diversity index was close to each other in different areas, and its highest value was 0.6. The areas that had a higher diversity index had a higher species richness index and a lower dominance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Monitoring؛ Species diversity
• Predominance؛ Species abundance
• Shannon-Weiner