نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه.
2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاوزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
3 موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
چکیده
به منظور ارزیابی توانایی انتقال مجدد کربوهیدرات‌های ذخیره شده ژنوتیپ‌های مختلف گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی،آزمایشی با 49 لاین پیشرفته گندم زمستانه دیم، در قالب طرح لاتیس ساده 7×7 در دو تکرار در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه در دو سال زراعی 99-1397 انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد اثر متقابل ژنوتیپ درسال بر عملکرد دانه، میزان و کارایی فتوسنتز جاری، انتقال مجدد، کارایی و سهم انتقال مجدد در سطح احتمال یک درصد معنی‌دارگردید. در سال اول بیشترین عملکرد دانه در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ شماره 4 با 2462 کیلوگرم در هکتار و در شرایط آبیاری تکمیلی مربوط به ژنوتیپ شماره 33 با 4234 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین میزان فتوسنتز جاری درشرایط آبیاری تکمیلی مربوط به ژنوتیپ شماره 33 با 05/439 میلی‌گرم در بوته و در شرایط دیم مربوط به لاین شماره 26 با 300/196 میلی‌گرم در بوته بود. از نظر کارایی فتوسنتز جاری بیشترین مقدار این مولفه در شرایط آبیاری تکمیلی به لاین شماره 33 با 950/42 گرم بر گرم و در شرایط دیم به لاین شماره 21 با 950/17گرم برگرم اختصاص یافت. میزان انتقال مجدد مواد ذخیره ای در بین ژنوتیپ‌ها در سطح یک درصد معنی دار بود به طوری که بیشترین میزان در شرایط آبیاری تکمیلی به لاین شماره 8 با مقدار 200/248 میلی‌گرم در بوته و در شرایط دیم به ژنوتیپ 4 با مقدار60/201 میلی‌گرم در بوته تعلق گرفت. در مورد صفت کارایی انتقال مجدد در شرایط دیم ژنوتیپ شماره 4 و درشرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ 8 و از نظر سهم انتقال مجدد در شرایط دیم ژنوتیپ 12 و در شرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ 8 بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Assessment of assimilate remobilization and current photosynthesis of bread wheat genotypes in grain filling under rainfed and supplemental irrigated conditions
نویسندگان [English]
- Vahid Sedghieh 1
- Fariborz Shekari 2
- Mozaffar Roustaei 3
- Amin Abbasi 2
- Naser Sabbagh nia 2
1 Ph.D. Student, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran
2 Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran
3 Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Extension, Education and Research Organization (AREEO), Maragheh, Iran
چکیده [English]
The object of this study was the assessment of assimilate remobilization (AR) in different bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes under rainfed (Rf) and supplemental irrigation conditions (SupIr). For this purpose, 44 winter wheat genotypes were evaluated in a lattice design arrangement (7×7) with two replications in both conditions during the 2018-2020 cropping seasons in the Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Maragheh Iran. Results indicated significant year × genotypes interaction effects among the genotypes for grain yield (GY), current photosynthesis rate (CPhR) and photosynthesis efficiency (PhE), AR and assimilate remobilization efficiency (ARE), and AR contribution (P < 0.01). In the first year, maximum GY belonged to genotype 4 (2462 kg ha-1) and genotype 33 (4234 kg ha-1) in Rf, and SupIr conditions, respectively. For CPhR, genotypes 33 (439.05 mg plant-1) and 26 (196.300 mg plant-1) indicated the maximum value in the SupIr, and Rf conditions, respectively. For PhE, genotypes 33 (42.950 mg plant-1), and 21 (17.950 gr gr-1) showed the highest value in the SupIr, and Rf conditions, respectively. Genotypes indicated significant differences in AR contribution (P < 0.01). The highest value for AR contribution (248.200 mg plant-1) was observed for genotype 8 in SupIr, and genotype 4 (201.60 mg plant-1) in Rf conditions. For ARE, genotypes 4 and 8 indicated the maximum value and for AR contribution, genotypes 12 and 8 showed the highest value under the Rf, and SupIr conditions, respectively
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Drought stress
- bread wheat genotypes
- grain yield
- current photosynthesis
- remobilization efficiency
)