نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
چکیده
تغییر روابط فیزیولوژیک گیاه بویژه در فتوسنتزتحت تنش خشکی می‌تواند بر میزان جذب نور و عملکرد نهایی محصول اثر بگذارد. بهبود پارامترهای مرتبط با فتوسنتز به‌منظور افزایش یا عدم کاهش آسیمیلاسیون در شرایط تنش خشکی یکی از راه‌های مدیریت به‌زاعی در گیاهان می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی تنظیم‌کننده‌های مختلف رشد شامل اُکسین (IAA)، جیبرلیک‌اسید (GA3) و سیتوکینین (6-BAP) به همراه آب مقطر (شاهد) در مرحله‌ی رشد آبستنی (بوتینگ) دو رقم گندم (ریژاو و آذر-2)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط دیم در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی در سال‌های 93-1392 و 94-1393 اجرا گردید. نتایج نشان داد، 6-BAP و IAA به‌ترتیب با میانگین‌های 1800 و 1700 کیلوگرم در هکتار باعث تولید بیشترین عملکرد دانه در رقم ریژاو شدند. همچنین بیشترین میانگین وزن ویژه برگ (86 میلی‌گرم برسانتی‌مترمربع)، سرعت فتوسنتز (6/18 میکرومول دی‌اکسیدکربن برمترمربع برثانیه) و کارایی مصرف آب فتوسنتزی (667 میکرومول دی‌اکسیدکربن بر مول مولکول آب) مربوط به کاربرد 6-BAP در رقم ریژاو بود. سرعت فتوسنتز با وزن ویژه برگ پرچم (92/0R2=)، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی (98/0R2=) و هدایت مزوفیلی (96/0R2=) همبستگی مثبت و معنی‌دار داشت. رقم ریژاو نسبت به آذر-2 در تمامی صفات مورد بررسی برتر بود. می‌توان نتیجه گرفت کاربرد خارجی تنظیم‌کننده‌های مختلف رشد در مراحل حساس رشد و نمو گندم موجب بهبود توان فتوسنتزی گیاه می‌شود. این امر موجب کاهش اُفت عملکرد نهایی دانه در شرایط تنش خشکی خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effects of plant growth regulator on some photosynthesis parameters and growth of two dryland wheat cultivars
نویسندگان [English]
- Ali Rasaei 1
- Saeid Jalali-Honarmand 2
- Mohsen Saeidi 3
- Mohammad-Eghbal Ghobadi 3
1 Dryland Agricultural Research Institute, Sararod Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran
2 Department of Genetic and plant production, Razi University, Kermanshah, Iran
3 Department of Genetic and plant production, Razi University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]
Change in plant physiological relationships especially in photosynthesis under drought stress can affect light absorption and the final yield of the crop. Improving the parameters related to photosynthesis in order to increase or decrease the loss of assimilation under drought stress is one of the ways of crop management. The effect of three growth hormones (3 indoleacetic acid [IAA], gibberellic acid [GA3] and 6 benzylaminopurine [6 BAP]) via control (distilled water) was evaluated at booting stage of two wheat cultivars (Rijaw and Azar 2). A factorial experiment using a randomized complete block design (RCBD) with three replications was setup at the Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran during 2014-15 and 2015-16. The results showed that 6-BAP and IAA produced the highest grain yield in the Rijaw cultivar with averages of 1800 and 1700 kg.ha-1, respectively. Also, the highest mean of specific leaf weight (86 mg.cm-2), photosynthesis rate (18.6 μmol CO2.m-2.s-1) and photosynthetic water use efficiency (667 μmol CO2.mol-1H2O) were related to the application of 6-BAP on Rijaw cultivar. The photosynthetic rate had a positive and significant correlation with specific leaf weight (R2= 0.92), photosynthetic pigments content(R2= 0.98) and mesophilic conductivity (R2= 96). Also, the Rijaw cultivar was superior to Azar-2 in all traits. In general, it can be concluded that the external application of various growth hormones in the critical stages of growth and development of wheat improves the photosynthetic capacity of the plant. This will reduce the final grain yield loss under drought stress conditions.
کلیدواژه‌ها [English]
- Photosynthesis
- Plant growth regulators
- Grain yield
- Wheat
)