نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیروس حسن نژاد ¹
• بهمن قهرمانی ²
• بهمن پاسبان اسلام ³
• خشنود علیزاده ⁴

¹ گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

³ بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

⁴ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی اثر اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد خردل هندی در شرایط آبیاری و عدم آبیاری و دزهای مختلف علف‌کش کلوپیرالید، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی در سال‌های 1398 و 1399 اجرا شد. سطوح آبیاری (عدم آبیاری و آبیاری تکمیلی) در کرت‌های اصلی، سطوح اسید سالیسیلیک (شاهد عدم مصرف اسید سالیسیلیک، پیش‌تیمار بذرهای خردل هندی با اسید سالیسیلیک و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک سه روز قبل از کاربرد علف‌کش) در کرت‌های فرعی و سطوح کلوپیرالید ((صفر (شاهد عاری از علف‌هرز)، صفر (شاهد آلوده به علف‌هرز)، 4/0، 8/0 و 6/1 لیتر در هکتار)) در کرت‌های فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد کاربرد 4/0 لیتر در هکتار علف‌کش کلوپیرالید در شرایط عدم آبیاری، بیشترین تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه خردل هندی را باعث شد و از این نظر با شاهد عاری از علف‌هرز تفاوت آماری معنی‌داری نداشت. بیشترین کاهش در تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه این گیاه زراعی مربوط به گیاهان تیمار شده با کلوپیرالید 6/1 لیتر در هکتار و شاهد آلوده به علف‌هرز در شرایط آبیاری تکمیلی است. پیش‌تیمار بذور با اسید سالیسیلیک، اثرات منفی علف‌کش کلوپیرالید در گیاهان خردل هندی رشد یافته از این بذور را کاهش داد و باعث افزایش تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گردید. پیش‌تیمار بذور خردل هندی با اسید سالیسیلیک و کاربرد 4/0 لیتر در هکتار کلوپیرالید برای کنترل علف‌های‌هرز در شرایط عدم آبیاری، می‌تواند باعث بهبود عملکرد خردل هندی شود.

کلیدواژه‌ها

• پیش‌تیمار بذر
• تنظیم‌کننده رشد
• علف‌کش
• محلول‌پاشی

عنوان مقاله [English]

Indian mustard yield (Brassica juncea L.) in response to salicylic acid and clopyralid under rainfed and supplementary irrigation conditions

نویسندگان [English]

• Sirous Hassannejad ¹
• Bahman Ghahramani ²
• Bahman Pasban Eslam ³
• Khoshnod Alizadeh ⁴

¹ Department of Plant Eco-Physiology, University of Tabriz, Tabriz, Iran

² Ph.D student of Crop Ecology, Department of Plant Eco-Physiology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

³ Crop and Horticultural Science Research Dept., East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Tabriz, Iran

⁴ Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension (AREEO),Maragheh, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate the impact of salicylic acid on yield and yield component of Indian mustard under irrigation and non- irrigation and different doses of clopyralid, a field experiments was laid out in randomized complete block design with split-split plot arrangements having three replications were conducted at the research farm of East Azerbaijan Agricultural Research Center in 2019 and 2020. Irrigation levels (non-irrigation and supplementary irrigation) were assigned to main plots, salicylic acid levels (control without salicylic acid, priming of Indian mustard seeds with salicylic acid and foliar application with salicylic acid) were assigned to sub plots and different levels of clopyralid ((0 (weed free control), 0 (weed infested control), 0.4, 0.8 and 1.6 L.ha-1)) were allocated to sub-sub plots. The results showed that the application of clopyralid 0.4 L.ha-1 in non-irrigation condition resulted in highest number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 grains weight, and grain yield, and in this regard there was not statistically significant difference with weed free control. Maximum reduction in the number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 grains weight, and grain yield of this crop is related to treated plants with clopyralid 1.6 L.ha-1 and weed infested control under supplementary irrigation condition. Seed pretreatment with salicylic acid reduced the negative effects of clopyralid herbicide on Indian mustard plants grown from these seeds and increased the number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 grains weight, biological yield, grain yield, and harvest index.

کلیدواژه‌ها [English]

• Foliar application
• dry farming
• growth regulator
• herbicide
• seed priming