نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالوهاب عبدالهی ¹
• اسعد رخزادی ²
• مختار داشادی ³
• سعید صالحی ⁴

¹ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور(معاونت سرارود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرمانشاه، ایران

² گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سنندج، ایران

³ استاد یارپژوهش معاونت سرارود،موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرمانشاه، ایران.

⁴ گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سنندج،

چکیده

به‌منظور بررسی خاک‌ورزی، بقایای گیاهی (تناوب گندم) و مصرف فسفر بر عملکرد دانه نخود در شرایط دیم، آزمایشی بصورت استریپ اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سه سال زراعی(96-1393) در سه محل ماهیدشت (محیط1، سال اول)، سرفیروز آباد (محیط2، سال دوم) و سرارود (محیط3، سال سوم) کرمانشاه اجرا شد. سه سطح بقایای گیاهی به‌عنوان فاکتور افقی (بدون بقایا، 1 و 2 تن در هکتار بقایای گندم)، سه سطح خاک‌ورزی به عنوان کرت اصلی (بدون خاک‌ورزی، کم‌خاک‌ورزی (شخم چیزل) و خاک‌ورزی مرسوم (شخم برگرداندار) و دو سطوح کود فسفر (0 و 30 کیلوگرم در هکتار P2O5) به عنوان کرت فرعی بصورت عمودی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه نخود با افزایش بقایای گندم افزایش یافت و عملکرد دانه نخود در تیمارهای 1 و 2 تن در هکتار بقایا بطور معنی‌داری بیشتر از تیمار بدون بقایا بود. خاک‌ورزی در محیط‌های با شرایط آب و هوایی متفاوت اثر متفاوتی بر عملکرد دانه نخود داشت. مقایسه میانگین عملکرد دانه نخود نشان داد که مصرف 30 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار باعث افزایش عملکرد دانه نخود نسبت به عدم مصرف کود فسفردار گردید. بررسی اقتصادی نیز نشان داد که بیشترین نسبت منفعت به هزینه از تیمار کم‌خاک‌ورزی با یک تن بقایای گیاهی و بدون استفاده از کود فسفری با نسبت منفعت به هزینه 82/3 به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت بقایا
• کشاورزی حفاظتی
• سوپر فسفات تریپل
• نخود دیم

عنوان مقاله [English]

Effect of tillage, crop residues and phosphorus consumption on chickpea grain yield in dry land conditions

نویسندگان [English]

• Abdolvahab Abdulahi ¹
• Asad Rokhzadi ²
• mokhtar Dashadi ³
• Saeed Salehi ⁴

¹ Dryland Agricultural Research Institute, Sararood Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran

² Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Sanandaj branch, Sanandaj, Iran

³ Assistant Professor , Sararood Branch, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research,Education and Extension Organization (AREEO), kermanshah, Iran.

⁴ Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Sanandaj branch, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

Abstract
This experiment was conducted in strip split plot based on randomized complete block design (RCBD) with three replications in three cropping seasons 2014-17 in Three regions in Kermanshah province (Mahidasht in first year, Sarabnilofar in second year and Sararood in third year). Plant residual was horizontal factor with three levels: No residual, 1 and 2 ton.ha-1 plant residues, tillage system contains three levels No-tillage (direct planting), Minimum tillage (by chisel plow) and conventional tillage (by Moldboard plow) was main plot and phosphorous fertilizer with two levels (no fertilizer and 30kg.ha-1 P2O5) was sub plot that were vertical factors. Results showed that chickpea grain yield increased by increasing plant residues so grain yield of one and two tone.ha-1 of plant residues treatments had higher grain yield than no residual treatment. Effect of tillage system on chickpea grain yield was different in years with different climatically conditions. Mean comparison of phosphorous fertilizer levels showed grain yield of chickpea in apply 30kg.ha-1 P2O5 was higher than no application of phosphorous. Economic analysis showed the highest benefit to cost ratio (3.82) obtained by minimum tillage (chisel) with 1 ton.ha-1 plant residue and no application of phosphorous treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Residue management
• Conservation Agriculture
• Triple superphosphate
• Chickpea Rainfed