نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین عباسی ¹
• زهرا صیادی آذر ²
• رامین لطفی ³

¹ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

² داشجوی دکتری گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، ایران

³ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

بروز تنش خشکی و کمبود عناصر کم‌مصرف بهویژه روی و آهن در خاک­های ایران بسیار شایع می‌باشد به گونه‌ای که کیفیت و کمیت عملکرد گیاهان زراعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی نانو ذرات روی و آهن در شرایط کم آبیاری بر صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گلرنگ (رقم سینا)، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی95-1394 در دانشگاه مراغه انجام شد. سطوح آبیاری در90 (بدون تنش)، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنوان عامل اصلی و محلول­پاشی عدم کاربرد و کاربرد نانو ذرات آهن و روی با مقادیر 30 و 60 میلی‌مولار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، اثرات ساده‌ی اعمال تیمار کم آبیاری و کاربرد نانو ذرات و برهمکنش آنها برای اکثر صفات تحت مطالعه معنی‌دار بود. بیشترین میزان هورمون­ ایندول استیک اسید با مقدار 7/454 و بیشترین میزان هورمون سیتوکنین با مقدار 7/355 نانوگرم بر گرم وزن‌تر در تیمار کاربرد 60 میلی‌مولار نانو روی با آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی ثبت شد. بیشترین میزان هورمون جیبرلین نیز به ترتیب با مقادیر 6/146 و 8/154 نانو گرم بر گرم وزن‌تر در تیمارکاربرد 60 میلی‌مولار نانو روی و آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. بیشترین میزان پروتئین دانه با مقدار 11/24 درصد در تیمار عدم محلول‌پاشی تحت آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. همچنین بالاترین مقدار عملکرد دانه گلرنگ نیز با 1366 کیلوگرم در هکتار در تیمار کاربرد 60 میلی‌مولار نانو روی با آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد 60 میلی‌مولار روی توانست سبب تعدیل رشدی و بهبود عملکرد گلرنگ در شرایط تنش شود که نشان از نقش انکارناپذیر عنصر روی در افزایش مقاومت گیاهان زراعی به تنش‌های محیطی دارد.

کلیدواژه‌ها

• پروتئین دانه
• تنش خشکی
• عملکرد دانه
• محتوای روغن دانه
• هورمونها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of biochemical and physiological changes of safflower (Carthamus tinctorius L.) with the application of zinc and iron nanoparticles under different moisture conditions

نویسندگان [English]

• Amin Abbasi ¹
• Zahra Sayadiazar ²
• Ramin Lotfi ³

¹ Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran

² PhD Student of plant physiology, Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran

³ Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Agricultural Research Education Extension (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

A considerable fraction of the decline in quality and quantity of crop production in the arable land is attributed to drought stress and deficiency of trace elements, especially zinc and iron. To investigate the effect of foliar application of zinc and iron nanoparticles in low irrigation conditions on biochemical and physiological traits of safflower (Sina cultivar), an experiment was conducted in the form of split plots based on a randomized complete block with three replications in 2016 at Maragheh University. Different irrigation levels (90, 75, and 50% of field capacity) as the main factors and the application of zinc and iron nanoparticles (Non-application of nanoparticles, 30 and 60 mM Nano-Iron, 30 and 60 mM Nano-Zinc) as the sub-factors were considered. According to the results of the analysis of variance, the simple effects of low irrigation treatment and application of nanoparticles and their interaction were significant for most of the studied traits. The highest amount of indole acetic acid with 454.7 and the highest amount of cytokinin with 355.7 ng/gFW were recorded in 60 mM nano zinc application at irrigation in 90% field capacity. The highest levels of gibberellin with 146.6 and 154.8 ng/gFW were observed in 60 mM nano zinc application at irrigation in 90% field capacity, respectively. The highest amount of grain protein with 24.11% was obtained in non-foliar treatment under irrigation of 50% of field capacity. Also, the highest yield of safflower with 1366 kg/ha was observed in the application of 60 mM nano-zinc with irrigation at 90% of field capacity. According to the results of this study, the application of 60 mM of nano-zinc was able to improve the growth and yield of safflower under stress, which shows the undeniable role of zinc in increasing the resistance of crops to environmental stresses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Seed protein
• drought stress
• Seed yield
• Seed oil content
• Hormones