نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کیانوش صفری ¹
• یوسف سهرابی ²
• عادل سی و سه مرده ²
• شهریار ساسانی ³

¹ 1- دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

³ بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تیمارهای پرایمینگ‌بذر بر عملکرد و اجزای آن در سه رقم گندم نان ریژاو، سرداری و کریم آزمایشی دو ساله در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی (کرمانشاه) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سال‌های 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمار پرایمینگ‌بذر شامل، پرایمینگ‌ هورمونی (جیبرلیک اسید‌ 100 میلی‌گرم بر لیتر، 24- اپی براسینولید 1 میلی‌گرم بر لیتر)، اسموپرایمینگ‌ (کلرید پتاسیم  100 میلی‌مول در لیتر و  پلی‌اتیلن گلیکول (PEG₄₀₀₀) با پتانسیل‌های 3/2- و 9/2- بار)، پرایمینگ‌غذایی (سولفات روی آبدار با 1/0 و 3/0 درصد وزنی- حجمی، اوره 2 و 4 گرم در لیتر، آسکوربیک اسید 100 میلی‌گرم بر لیتر) و یک سطح هیدروپرایمینگ‌بذر با آب مقطر یک‌بار تقطیر شده و شاهد بدون پرایمینگ‌ مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای، تیمارهای پرایمینگ با اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی آبدار 3/0 درصد، آسکوربیک اسید 100 میلی‌گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی‌مولار دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه بودند. نتایج دو ساله نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه از رقم ریژاو و تیمار پرایمینگ‌بذر با اوره 4 گرم در لیتر بدست آمد که برابر 4/2801 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد زیستی مربوط به  ترکیب تیماری رقم سرداری × اوره 4 گرم در لیتر (7/8206  کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین وزن هزاردانه (5/39 گرم) در رقم سرداری × سولفات روی 3/0 درصد حاصل شد. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با سولفات روی آبدار3/0 درصد، اوره 4 گرم در لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی‌مولار، آسکوربیک اسید 100 میلی‌گرم بر لیتر، اوره 2 گرم در لیتر وجود داشت. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمارهای اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی 3/0 درصد و آسکوربیک اسید 100 میلی‌گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی‌مولار به‎عنوان تیمارهای مناسب پرایمینگ‌بذر قابل توصیه شرایط استان کرمانشاه هستند.

کلیدواژه‌ها

• 24- اپی براسینولید
• اوره
• تعداد سنبله
• تنظیم کننده های رشد گیاهی
• جیبرلیک اسید

عنوان مقاله [English]

Effect of seed priming on harvest index, grain yield and it’s components in three dryland wheat cultivars

نویسندگان [English]

• kianosh safari ¹
• Yousef Sohrabi ²
• Adel Siose-Mardeh ²
• Shahryar Sasani ³

¹ 1- Ph.D. Candidate of Crop Physiology, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

² Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

³ 4- Crop and Horticultural Science Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

To investigate the effect of seed priming treatments on grain yield and it’s components in three bread wheat cultivars (“Rijaw”, “Sardari” and “Karim”), two years field experiment were conducted at the Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (Kermanshah) in 2015-2016 and 2016-2017. Seed priming treatments included, gibberellic acid 100 mg L^-1, 24-epiprasinolide 1 mg L^-1, potassium chloride 100 mmol L^-1 and polyethylene glycol (PEG4000) (-2.3 and -2.9 bar), aqueous zinc sulfate 0.1 and 0.3% by weight-volume, 2 and 4 g urea L^-1, ascorbic acid 100 mg L^-1, one surface of hydropriming with distilled water and a control treatment. The results showed that the highest grain yield was obtained from “Rijaw” and 4 g L^-1 urea (2801.4 kg ha^-1). The highest biological yield was related to the Sardari and 4 g urea L^-1 treatment (8206.7 kg ha^-1). The maximum 1000-seed weight (39.5 g) was obtained from Sardari and 0.3% (w/v) zinc sulfate. There was a positive and significant correlation between grain yield and 0.3% hydrated zinc sulfate, 4 g L^-1 urea and 100 mmol L^-1 potassium chloride, 100 mg L^-1 ascorbic acid and 2 g L^-1 urea, respectively. In this study, based on the results of grain yield and its components, treatments of 4 g urea L^-1, zinc sulfate 0.3%, ascorbic acid 100 mg L^-1 and potassium chloride of 100 mmol L^-1 were recommended as appropriate seed priming treatments for similar dryland conidtions.

کلیدواژه‌ها [English]

• 24-epiprasinolide
• Gibberellic acid
• Numer of the spike
• Plant growth regulators
• Urea