نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رامین لطفی ¹
• امین عباسی ²
• ایرج اسکندری ¹
• وحید صدقیه ³
• هادی خرسندی ¹

¹ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

² گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

³ جهاد کشاورزی شهرستان مراغه، استان آذربایجان شرقی، مراغه، ایران

چکیده

پتاسیم به عنوان عنصر کلیدی در شرایط تنش‌های محیطی، نقش اساسی در رشد و نمو گیاهان دارد. جذب این عنصر در شرایط کمبود آب خاک کاهش می­یابد. با توجه به اهمیت عنصر پتاسیم در گذر گیاهان از شرایط تنش رطوبتی این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر سولفات پتاسیم (شاهد، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) بر تغییرات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه‌ ارقام مختلف گندم (باران، هما و هشترود) در شرایط دیم سردسیر به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار طی سال­های 97-96 و 98-97 انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می‌توان چنین اذعان نمود که با کاربرد سولفات پتاسیم تجمع عنصر پتاسیم در همه ارقام مورد بررسی به صورت معنی‌‌داری افزایش یافت و بیشترین میزان تجمع این عنصر در رقم هشترود ثبت گردید. محتوای رطوبت نسبی، میزان کلروفیل و شاخص نرمال شده سبزینگی رقم هشترود از ارقام دیگر مورد بررسی بیشتر بود. از طرفی،  با کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم محتوای رطوبت نسبی و شاخص کلروفیل برگ و تبادلات روزنه برگ، حداکثر کارایی فتوشیمیایی PSII و کارایی فتوسنتزی برگ افزایش معنی‌داری نشان دادند. بیشترین میزان وزن هزار دانه در رقم هما و بیشترین تعداد دانه در متر مربع در رقم هشترود مشاهده شد. به عنوان نتیجه نهایی می‌توان چنین اظهار نمود که علی‌رغم حد کفایت عنصر پتاسیم در خاک‌های مورد مطالعه، تیمار کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم سبب افزایش میزان تجمع عنصر پتاسیم برگ و به دنبال آن بهبود برخی از صفات مورد مطالعه و نهایتا افزایش عملکرد دانه گردید.

کلیدواژه‌ها

• گندم دیم
• کود پتاسیم
• مقاومت به خشکی
• فتوسنتز

عنوان مقاله [English]

Different levels of potassium sulfate effects on some physiological and grain yield of dryland wheat varieties

نویسندگان [English]

• Ramin Lotfi ¹
• Amin Abbasi ²
• iraj eskandari ¹
• Vahid Sedghieh ³
• Hadi Khorsandi ¹

¹ Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

² Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran

³ Agricultural Jihad of Maragheh, East Azarbaijan, Iran

چکیده [English]

Potassium as a key element in environmental stress conditions, had fundamental role in plants growth and development. Under water deficit stress conditions, absorption of this element decreases. For this purpose, to evaluate changes in physiological parameters and grain yield of dryland wheat (Baran, Homa, Hashtrood) with application of different levels of potassium sulfate (control, 75 and 150 kg/ha), a factorial experiment based on randomized complete block design (RCBD) with 3 replications was conducted during 2017-18 and 2018-19 growing sessions. Accumulation of potassium (K) increased in varieties by application of potassium sulfate so that, maximum K content was recorded in Hashtrood than other varieties. Also, relative water content, chlorophyll content and NDVI of Hashtrood was more than others. Relative water content and chlorophyll content index of all varieties was increased by application of 75 kg/ha potassium sulfate. Stomatal conductance of Hashtroud by application of 75 kg/ha potassium sulfate was more than Baran and Homa. Photochemical efficiency of PSII and photosynthesis efficiency of studied varieties by application of 75 kg/ha potassium sulfate was higher than other treatments and as a result, grain number, weight and yield was improved. Based on the results, application of the 75 kg/ha potassium sulfate by improving plant tolerance to the water stress, could increase grain yields under dryland areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dryland wheat
• K fertilizer
• drought tolerant
• photosynthesis