نویسندگان

• فهیمه شکرانی ¹
• جلال جلیلیان ²
• علیرضا پیرزاد ²
• اسماعیل رضائی چیانه ²

¹ دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران

² گروه زراعت، دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران

چکیده

کشت مخلوط گیاهان و بهره‌گیری از کودهای زیستی جهت بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان از دیدگاه کشاورزی پایدار مهم محسوب می­گردند. اثر باکتری­های حل کننده فسفات بر عملکرد و اجزای عملکرد بالنگوی شهری و نخود در کشت خالص و مخلوط، با آزمایشی دو ساله (1394-1393) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه­ تحقیقاتی هنرستان کشاورزی نقده بررسی گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کاشت نخود با تراکم (30 و 40 بوته در مترمربع) و بالنگو (160 بوته در متر مربع) در شرایط مایه‌زنی با کود‌ زیستی فسفاته شامل دو باکتری (Bacillus lentus وPseudomonas putida) و بدون مایه‌زنی بودند. در نخود بیشترین تعداد دانه در نیام (3/1 عدد)، عملکرد دانه (1/674 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (9/49 درصد) ازکشت خالص نخود با تراکم 30 بوته در متر مربع در سال اول کاشت و در شرایط کاربرد کود زیستی حاصل شد و کمترین میزان آن­ها از کشت مخلوط 40 بوته نخود+ بالنگو در سال دوم و تحت تیمار شاهد (بدون کاربرد کود زیستی) بدست آمد. در گیاه بالنگو بالاترین تعداد دانه در بوته (5/106 عدد)، عملکرد دانه (5/489 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (1/22 درصد) از تیمار کشت خالص بالنگو و کاربرد کود زیستی در سال اول کاشت به­دست آمد و کمترین مقدار آنها مربوط به تیمار کشت مخلوط نخود40 + بالنگو در تیمار بدون مایه‌زنی (بدون کود) در سال اول کاشت حاصل شد .نسبت برابری زمین در شرایط کشت مخلوط 30 بوته نخود+ بالنگو با تیمار کاربرد کود زیستی (74/1) بود که نشان دهنده 74 درصد افزایش سودمند زراعی نسبت به کشت خالص دو گونه دارد و این تیمار می­تواند برای ایجاد پایداری تولید و بهره­وری استفاده از زمین­های کشاورزی به طور قابل ملاحظه­ای موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

• آبیاری تکمیلی
• عملکرد
• کشاورزی پایدار
• کودهای زیستی
• نسبت برابری زمین

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Effect of phosphate solubilizing bacteria inoculation on yield's characteristics of dragon's head (Lallemantia iberica) and chickpea (Cicer aritinum L.) in monoculture and intercropping conditions

نویسندگان [English]

• F. Shokrani ¹
• J. Jalilian ²
• A. Pirzad ²
• E. Rezaei-Chiyaneh ²

¹ Ph.D. student, Department of Agronomy, Urmia university, Urmia, Iran

² Department of Agronomy, Urmia university, Urmia, Iran

چکیده [English]

Intercropping and use of biofertilizers are important for improving the quantitative and qualitative yield of plants from a sustainable agricultural perspective. In order to evaluate the effect of phosphate solubilizing bacteria on yield and yield components of dragon's head and chickpea sole and intercropping, a 2-years (2013-2014) factorial experiment were conducted based on randomized complete block design with three replications at the agricultural research Campus in Nagadeh, Iran. Treatments including sole and intercropping of chickpea (30 and 40 plants/m²), dragon's head (160 plants/m²) and inoculation with two inoculated phosphates biofertilizer (Bacillus lentus and Pseudomonas putida) and without inoculation. In inoculated chickpea, the highest amount of seeds per pods (1.3), seed yield (674.1 kg/ha) and harvest index (49.96 %) were obtained from sole cropping of 30 plants/m² at first year. The minimum amounts of them were obtained from intercropping of chickpea 40 plants/m² and dragon's head at second year under control treatment. At first year, in sole cropping of bacterial inoculated dragon's head, the maximum number of seeds per plant (106.5), seed yield (489.5 kg/ha) and harvest index (22.1 %) were obtained, the minimum of them observed from intercropping of dragon's head and chickpea 40 plants/m² without inoculated at 2013. LER in inoculated intercropping of chickpea 30 plants/m² and dragon's head was 1.74, that showed intercropping improved land use efficiency by 74% compared with sole cropping, and this treatment can be effective in stabilizing production and agricultural land utilization.

کلیدواژه‌ها [English]

• biofertilizers
• Land equivalent ratio
• Supplemental irrigation
• Sustainable agriculture
• yield