نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
به منظور ارزیابی تحمل خشکی و تعیین شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل لاینهای خویشآمیخته آفتابگردان به شرایط خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار طی دو سال 94-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خوی انجام شد. تعداد 20 لاین آفتابگردان در دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود ارزیابی شد. تنش خشکی از طریق قطع آبیاری از مرحله R4 تا مرحله R6 اعمال شد. براساس نتایج حاصل، تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع و قطر ساقه، وزن صددانه، قطر طبق، طول دوره رشد و عملکرد دانه لاینهای آفتابگردان شد. اختلاف آماری معنیداری بین لاینها از نظر خصوصیات مذکور وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در لاینهای RGK55،BGK375 و BGK1 در شرایط بدون تنش و در لاینهای BGK1 و BGK375 در شرایط تنش بهدست آمد. برای ارزیابی لاینها، شاخصهای مقاومت به خشکی شامل میانگین عملکرد (MP)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک بهرهوری (HARM)، شاخص پایداری عملکرد(YSI) ، شاخص خشکی حساس (SDI)، شاخص خشکی نسبی (RDI) ، درصد حساسیت به تنش خشکی (SSPI)، شاخص تحمل به خشکی اصلاحشده در شرایط آبیاری مطلوب (K1STI) و شاخص تحمل به خشکی اصلاحشده در شرایط تنش (K2STI) محاسبه شد. برطبق این شاخصها و همچنین همبستگی ساده، شاخصهای STI, K1STI, K2STI، MP،GMP وHARM مناسبترین شاخصها برای گزینش ژنوتیپهای آفتابگردان از نظر تحمل خشکی بودند. بر این اساس لاینهای BGK1 و BGK375 به عنوان متحمل‌ترین لاینها و لاینهای RGK23 و RGK26 حساسترین لاینها به تنش خشکی بودند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Evaluation of some agronomic traits and estimation of drought resistance indices for seed yield in sunflower inbred lines under with and without water stress
نویسندگان [English]
- F. Naser Gadimi 1
- S. Jahanbakhsh 2
- M. Gaffari 3
- A. Ebadi 2
1 PPhd Student of Plant Breeding, Department of Agronomy and Plant Breeding, University of Mohaggeg Ardabili, Ardabil, Iran
2 Department of Agronomy and Plant Breeding, University of Mohaggeg Ardabili, Ardabil, Iran
3 Seed and Plant Improvement Institute Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]
In order to evaluation and screening of drought tolerant sunflower inbred lines, an experiment was conducted in randomized complete block design (RCBD) with six replications at Khoy agriculture and natural resources station during 2014 and 2015. Twenty sunflower lines were evaluated in favored and limited irrigation conditions. Drought stress was imposed by water withholding in R4-R6 stages. The result showed that drought stress reduced plant height and stem diameter, seed weight, head diameter, growth duration and grain yield. Significant differences were observed among lines for these traits. Mean comparison showed that the highest seed yield was belonged to RGK55, BGK375 and BGK1 in non-stressed; and BGK1 and BGK375 in stressed conditions. For evaluation of drought stress tolerance indices such as mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), stress tolerance index (STI), tolerance index (TOL), stress sensitivity index (SSI), harmonic mean of productivity (HARM), yield stability index (YSI), sensitive drought index (SDI), stress susceptibility percentage index (SSPI), relative drought index (RDI), modified stress tolerance index in optimum irrigation (K1STI), modified stress tolerance index in moderate and severe stress (K2STI) were used. According to these indices and simple correlation, STI, MP, GMP and HARM were the most suitable indices for selection of genotypes under stress and non-stress conditions. Based on the results, BGK1 and BGK375 were determined as the most drought tolerant lines where as RGK23 and RGK26 had the lowest yield and most sensitive to drought stress.
کلیدواژه‌ها [English]
- Drought Stress
- Inbred line
- Sunflower
- Tolerance index
)