نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمود مظلومی ممیندی
• علیرضا پیرزاد
• جلال جلیلیان

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی،دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

چکیده

تاثیر آبیاری تکمیلی بر همزیستی­ میکوریزایی گندم دیم رقم آذر2 در زمان‌های متغیر آخرین بارندگی بهاره  در یک آزمایش دوساله به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1393و 1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان­غربی بررسی شد. تیمارهای آزمایش شامل زمان پایان بارندگی (20 اردیبهشت، 3 خرداد و 17 خرداد)، همزیستی قارچ (شاهد و قارچ گونهGlomus intraradices) و آبیاری (دیم و یک نوبت آبیاری تکمیلی) بودند. نتایج نشان داد که همزیستی میکوریزایی تحت شرایط آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنی­دار کیفیت علوفه (فسفر و کلسیم) و دانه ­(فسفر) گندم نسبت به کشت دیم شد. بیشترین درصد پروتئین (98/21 درصد) و عملکرد دانه (55/1326 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری تکمیلی ­گیاهانی میکوریزایی بوده که آخرین بارندگی را به ترتیب در 20 اردیبهشت و  17 خرداد داشتند. به طور کلی کیفیت علوفه و دانه گندم در کشت دیم با یک نوبت آبیاری تکمیلی بهبود می­یابد و رابطه میکوریزایی صرف­نظر از زمان پایان بارندگی در میزان بهبود کیفیت و عملکرد دانه (در آبیاری تکمیلی تا 15 درصد و در کشت دیم تا 10 درصد) موثر بود. در نتیجه در شرایط کم­آبی با مدیریت صحیح منابع آب و کاربرد کودهای بیولوژیک علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی و تقویت گیاه، می‌توان ضمن غنی‌سازی محصولات زراعی گامی مؤثر در راستای کشاورزی پایدار برداشت.

کلیدواژه‌ها

• بارندگی انتهای فصل
• پروتئین دانه
• فسفر دانه
• عملکرد

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Effect of mycorrhizal symbiosis and supplementary irrigation on wheat grain yield and quality under variable end-season rainfall conditions

نویسندگان [English]

• M. Mazlomi Mamyandi
• A. Pirzad
• J. Jalilian

Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Iran

چکیده [English]

The effect of supplementary irrigation on mycorrhizal symbiosis of Triticum aestivum L. cv. Azar-2 at variable end season rain interruption (spring), was assessed by a 2-year factorial experiment based on randomized complete block design in three replications at West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research Center in two years(2014 and 2015). Treatments included rain interrupted (30 May, 13 June and 27 June), mycorrhizal symbiosis (non-mycorrhizal plants and inoculation with G.intraradices) and irrigation (rainfed and one supplementary irrigation). Results indicated that the supplementary irrigation increased forage quality (phosphorus and calcium) and grain nutrients (phosphorus) of wheat in comparison with rainfed condition. The highest seed protein content (22%) and seed yield (1327 kg/ha) was observed in irrigated mycorrhizal plants with precipitation interrupted on 30 May and 27 June, respectively. Generally in rainfed, forage and grain quality was improved by supplementary irrigation regardless interrupted precipitation. However, mycorrhizal symbiosis enhanced the wheat quality and yield (15% in supplementary irrigation and 10% in rainfed).It can be concluded that under drought conditions, appropriate water resources management and biofertilizers application would result in better water use efficiency and plants growth, and biofortification as well as sustainable agriculture.

کلیدواژه‌ها [English]

• fungus inoculum
• rainfall interruption
• Seed protein
• seed phosphorous
• yield