نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• ورهرام رشیدی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران

چکیده

به ­منظور ارزیابی ژنوتیپ­های عدس از نظر تحمل به خشکی در مرحله گلدهی آزمایشی بصورت اسپلیت پلات  بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای92-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه­ آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ× تنش خشکی برای همه صفات به جز 50% سبز شدن، 50% گلدهی و ارتفاع بوته معنی­دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ­ها از نظر آن صفات نسبت به تنش خشکی بود. اثر متقابل سه جانبه سال × ژنوتیپ × سطوح تنش خشکی برای هیچیک از صفات مورد بررسی معنی­دار نبود که نشان‌دهنده تاثیر مشابه  تنش خشکی روی ژنوتیپ‌ها از لحاظ صفات مورد مطالعه در دو سال زراعی بود.مقایسه میانگین صفات از نظر اثر متقابل ژنوتیپ × تنش خشکی نشان داد اگرچه کلیه ژنوتیپ­ها در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط بدون تنش کاهش عملکرد معنی­داری داشتند،اما ژنوتیپ شاوی ورزقان هم در شرایط بدون تنش خشکی و هم در شرایط واجد تنش،نسبتبهسایر ژنوتیپها عملکرد بهتری ازخود نشان داد.در هر دو سال، شاخص‌هایMP، GMP، HARM وSTI دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال 1% با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون‌تنش بودند، بنابراین شاخص‌های برتر جهت شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به تنش‌خشکی و با پتانسیل عملکرد بالا شناخته شدند، که بر اساس آنها ژنوتیپ‌های کلیبر، قره داغ، هوراند دانه ریز، داغ قیه قشلاقی و شاوی ورزقان به عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ­ها نسبت به تنش خشکی شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

• تجزیه خوشه ای
• تجزیه مرکب
• تنش خشکی
• عدس
• شاخص تحمل

موضوعات

• به‌نژادی

عنوان مقاله [English]

Effects of drought stress at flowering stage on seed yield and its components in local lentil accessions

نویسنده [English]

• V. Rashidi

Department of Agronomy and Plant Breeding, Tabriz Brach, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate drought tolerance of lentil landraces at flowering stage, one split plot experiment in randomized complete block design with four replicates was conducted in agricultural faculty of Islamic Azad University of Tabriz in 2012-2013. Combined variance analysis showed genotype × drought stress interaction was significant in all investigated traits except to greening date, flowering date and plant height, which indicatesdifferent response of genotypes to drought stress for the studied traits. Three way interaction (year×genotype×drought stress) was not significant in all investigated traits, which indicates that drought stress for studied traits was similar in two years. Comparison of yield mean for genotype × drought interaction showed that all genotypes under drought stress had significant yield reduction in comparison with non-stress conditions, however, Shavi Varzeghan genotype in stress and non-stress conditions, showed better response than other genotypes. The drought tolerance indices(MP, GMP, HARM and STI) hadpositive and significant correlation with grain yield in stress and non-stress conditionsin both two years. Based on these indices, Kalaybar, Garadagh, Horand Danehriz, Dagh Qāyeh Gishlagy, Shavi Varzighan was identified tolerant genotypes to drought stress.

کلیدواژه‌ها [English]

• cluster analysis
• component analysis
• Drought Stress
• lentil and tolerance indices