نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جلال حامدی قولقاسم ¹
• بهزاد صادق زاده ²
• ناصر محبعلی پور ¹

¹ گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

² موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

کم جذبی فسفر در رشد و عملکرد ژنوتیپ و ارقام جو در خاک‌های آهکی در شرایط دیم محدودیت عمده‌ای در تولید جو ایجاد می‌کند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می‌گردد. لذا برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ‌های جو از نظر جذب و تجمع فسفر در ساقه و بذر و تاثیر این صفات بر صفات موفوفیزیولوژیک موثر در افزایش عملکرد دانه، تعداد 100 ژنوتیپ جو مشتمل بر ارقام محلی، اصلاح شده و لاین‌های بومی جو در مزرعه و بصورت دیم بررسی شدند. آزمایش با دو تیمار فسفر در قالب طرح لاتیس مربع در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور اجرا گردید. بین ژنوتیپ‌ها برای صفات غلظت و محتوای فسفر در بوته و بذر و نیز تمامی صفات مورفوفیزیولوژیک اختلاف آماری معنی‌دار وجود داشت. بعلاوه، دامنه تغییرات تمامی صفات مورد مطالعه بسیار زیاد بود که نشانگر وجود تنوع ژنتیکی بسیار زیاد بین ژنوتیپ‌ها می‌باشد. بین صفات غلظت و محتوای فسفر در بوته با غلظت و محتوای فسفر در بذر همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. محتوای فسفر در بذر نیز با عملکرد دانه و وزن دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. بعلاوه، بین وزن دانه با عملکرد نیز همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. بطور خلاصه از نتایج این تحقیق وجود تنوع ژنتیکی برای جذب فسفر در بین ژنوتیپ و ارقام جو استنتاج می‌شود. همچنین نتایج نشان می‌دهد جذب و تجمع بیشتر فسفر در برخی از ژنوتیپ‌ها، موجب افزایش عملکرد و تجمع فسفر در دانه گردید.
 

کلیدواژه‌ها

• تنوع ژنتیکی
• کارائی فسفر
• تنش خشکی
• جو زراعی

موضوعات

• به‌نژادی

عنوان مقاله [English]

Study on genetic variation of barely genotypes for P uptake and accumulation and their effects on yield and yield components under rainfed conditions

نویسندگان [English]

• J. Hamedi ¹
• B. Sadegzadeh ²
• N. Mohebalipor ¹

¹ Department of Agronomy and plant breeding, Miyaneh branch, Islamic Azad University, Miyaneh, Iran

² Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

Low phosphorus (P) availability and its absorption limits barley production and quality in calcareous soils, especially in rainfed areas. With the aim of evaluation of genotypic variation for P absorption and accumulation in shoot and seed, and its influences on grain yield affecting morpho-physiological traits, 100 barley genotypes (including local landraces, advanced lines and released varieties) were studied under rainfed conditions. The experiment was conducted in square lattice. Based on ANOVA, there was significant differences among genotypes for shoot and seed phosphorus concentration and content, as well as for all measured morpho-physiological traits. The high range of variation for the measured traits showed that there was a great genotypic variation among barley genotypes for the measured traits. Shoot phosphorus concentration and content had significant and positive correlation with seed phosphorus concentration and content. On the other hand, seed phosphorus content had positive correlation with grain yield and thousands kernel weight. In short, the result of this study revealed great genotypic variation for the phosphorus absorption among barely genotypes. In addition, efficient genotypes had greater ability to absorb and accumulate more phosphorus that leads to increased grain yield with phosphorus dense seeds under drought conditions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Genotypic variation
• phosphorus efficiency
• barley genotypes
• Drought Stress