نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• داود صادق زاده اهری

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و اندازه بذر بر صفات گیاهچه‌ای ژنوتیپ‌های نخود در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از آزمایش فاکتوریل با سه عامل شامل ژنوتیپ، اندازه بذر و سطوح تنش بر پایه طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. عامل ژنوتیپ در 4 سطح(آرمان، آزاد، ILC482 و توده بومی ترکیه)، عامل اندازه بذر در سه سطح( درشت با قطر بیش از 8 میلی‌متر، متوسط با قطر 6- 8 میلی‌متر و ریز با قطر کمتر از 6 میلی‌متر) و عامل تنش خشکی القایی با پلی اتیلن گلایکول در 5 سطح( صفر به عنوان شاهد، 2/0- ، 4/0- ،6/0- و 8/0- بار) بود. با استفاده از روش رتبه‌بندی صفات، میزان تحمل تنش در اندازه‌های متفاوت بذر و ژنوتیپ‌های آزمایشی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، شاخص بنیه بذر و شاخص بنیه طولی گیاهچه متعلق به بذوری با اندازه ریز و بیشترین مقادیر وزن تر و خشک گیاهچه مربوط به بذور درشت بود. جمع‌بندی نتایج بر اساس رتبه‌بندی صفات نشان داد که لاین ILC 482  متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ آزمایشی به تنش خشکی بود. بر اساس نتایج بدست آمده بذوری با اندازه درشت در برابر تنش خشکی حساس‌تر بودند.

کلیدواژه‌ها

• نخود
• ژنوتیپ
• تحمل به خشکی
• اندازه بذر

موضوعات

• به‌زراعی
• به‌نژادی

عنوان مقاله [English]

Study on drought stress and seed size effects on germination and seedling characteristics of dryland chickpea genotypes

نویسنده [English]

• D. Sadeghzadeh Ahari

Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research Education and Extension, Organization (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

In order to study the effect of drought stress and seed size on seedling characteristics of chickpea genotypes, a factorial experiment based on completely randomized design with three replications carried out under controlled conditions. The treatments were three factors (i.e. genotype, seed size and drought levels). Four chickpea genotypes (Arman, Azad, ILC 482 and a landrace from Turkey) were as factor A, and three seed sizes (large seeds with > 8 mm, medium seeds with 6-8 mm and small seeds with less than 6 mm in diameters) were as factor B and drought stress levels (induced by PEG 6000) were in five levels (0, -0.2, -0.4, -0.6 and -0.8 bar) as factor C. Drought tolerance in the seedlings was evaluated by using of traits ranking method. Results showed that seedlings grown from small seeds had the highest germination rate, shoot and root lengths, seed vigor index; where as seedlings grown from large seeds produced the highest seedling fresh and dry biomasses. In conclusion, ILC 482 genotype was tolerant to drought stress based on traits ranking method. The seedlings grown from large seeds were more susceptible to drought stress compared with seedlings grown from medium and small size seeds.

کلیدواژه‌ها [English]

• genotype
• drought tolerance
• Seed size