نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هادی خرسندی
• غلامرضا ولی زاده اوصالو
• داود صادق زاده اهری
• یداله فرایدی

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی اثرات میزان‌های مختلف و نحوه مصرف کود نیتروژن بر عملکرد ‍‍‍ژنوتیپ‌های نخود دیم در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی(93-1391) اجرا شد. فاکتور A شامل ‍ژنوتیپ‌های نخود شامل a₁=ILC482 ، آزادa₂=، آرمانa₃= و فاکتور B سطوح و نحوه مصرف کود نیتروژن شامل بدون مصرف کودb₁=، مصرف 20 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنb₂= همزمان با کاشت بصورت شروع کننده و جایگذاری در زیر بذر، محلول پاشی 2%b₃= و 4%b₄= کود اوره در زمان گلدهی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف نخود به طور معنی داری متفاوت بودند. ژنوتیپ ILC482 با تولید 1191 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد و کمترین عملکرد مربوط به رقم آرمان با 994 کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ‌ها در روش‌های مختلف مصرف نیتروژن عملکردهای متفاوتی تولید کردند به طوری که با مصرف 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در زمان کاشت و بصورت شروع کننده، ژنوتیپ ILC482 به مقدار 77 کیلوگرم، رقم آزاد 165 کیلوگرم و رقم آرمان 159 کیلوگرم در هکتار عملکرد بیشتری نسبت به تیمار بدون مصرف کود تولید نمودند. رقم آرمان در مصرف کود نیتروژن بصورت محلول پاشی 2% نسبت به سایر سطوح و روش مصرف کود، بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. از این مطالعه استنباط می‌شود ارقام در روش‌های مختلف مصرف عملکرد‌های متفاوتی دارند. در رقم آزاد و ژنوتیپ ILC482 مصرف در زمان کاشت و در رقم آرمان مصرف کود بصورت محلول‌پاشی عملکرد‌ را افزایش دادند.

کلیدواژه‌ها

• عملکرد
• محلول‌پاشی
• نخود دیم
• نیتروژن

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Study on effects of nitrogen starter and spray fertilizer application differences on chickpea genotype and variety yields and yield components in dryland condition

نویسندگان [English]

• H. Khorsandi
• G. Valizadeh-Osalo
• D. Sadeghzadeh-Ahari
• Y. Farayedi

Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research Education and Extension (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

Study on effects of nitrogen starter and spray fertilizer application differences on chickpea genotype and varieties was carried out. In order to do this study, experiments were carried out with 12 treatments including factor A chickpea a₁ = ILC482, a₂ = Azad, a₃ = Arman and factor B is methods and levels of nitrogen fertilizer rates b₁ = without of N fertilizer, b₂ = 20 kg/ha N at the planting time as a starter, b₃ = 2% and b₄ = 4%, N spraying at the flowering time with factorial randomized complete block design (RCBD) with three replications from 1391 to 1393.The results showed that checkpea genotypes and varieties were significantly different at nitrogen application methods and rates. Genotype ILC482 had heights (1191 kg/ha) and Arman had lowest grain grain yield (994 kg/ha) at nitrogen methods and rates. ‍‍Chickpea genotypes and varieties indicated that genotype ILC482 with 77 kg/ha, Azad variety with 165 kg/ha and Arman variety with 159 kg/ha increase differently chickpea yields at 20 kg/ha N application. N starter application of 20 kg /ha increased grain yields of check pea genotype and varieties compared to No nitrogen application. Arman variety with 2% spraying N fertilizer produced higher grain yield compare to other nitrogen treatments . It can be concluded that chickpea genotype and variety produced grain yields differently at different methods of nitrogen applications. ILC482 and Azad by nitrogen starter application and Arman  by spray N application can increase chickpea grain yield differently.

کلیدواژه‌ها [English]

• yield
• spraying
• Chickpea
• Dryland
• nitrogen