نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• میر احمد موسوی شلمانی ¹
• امیر لکزیان ¹
• رضا خراسانی ¹
• کاظم خاوازی ²

¹ گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

² موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور افزایش محصول و کارایی مصرف کود نیتروژنی در مصرف پائیزی کود در گندم دیم از طریق بازدارنده نیترات‌سازی DMPP، آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور رقم (پنج رقم گندم دیم با ∆ متفاوت) و فاکتور دوم نیتروژن در سه سطح (صفر و 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌صورت کودهای سولفات آمونیم و سولفات آمونیم حاوی DMPP) در سه تکرار در سال زراعی  94-1393 به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که استفاده از DMPP باعث می‌شود تا تبدیل آمونیم به نیترات 42 روز به تأخیر بیافتد. همچنین بازدارنده DMPP بیشترین تأثیر را بر منبع نیتروژنی کود نشان‌دار داشته و تأثیر آن بر منبع نیتروژنی خاک ناچیز بوده است. به نظر می‌رسد، اثرات متقابل کلوئید‌های خاک با یون‌های‌ آمونیوم تثبیت‌شده بر روی مکان‌های تبادلی به‌گونه‌ای بوده که اثربخشی بازدارنده نیترات‌سازی در خصوص یون‌های مشتق شده از منبع خاک کاهش یابد. کاربرد DMPP باعث می‌گردد تا تولید محصول کل به میزان 1516 کیلو‌گرم در هکتار و کارایی مصرف کود نیتروژنی نیز به میزان 2/12 درصد افزایش یابد. نکته قابل‌توجه در این راستا جذب کامل یون‌های آمونیم در ژنوتیپ 5G (زرگان 6) در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها بود. به نظر می‌رسد جذب ترجیحی و بالای یون آمونیم توسط ژنوتیپ 5G (با کمترین میزان ∆) باعث گردیده تا حدودی اثرات سمیت یون آمونیم ظاهر شود و بدین ترتیب از کارایی مصرف کود نیتروژنی به میزان 5/6 درصد کاسته شود. لذا کاربرد DMPP در ژنوتیپ‌هایی با توانایی جذب ترجیحی آمونیم باید بااحتیاط صورت گیرد. 

کلیدواژه‌ها

• بازدارنده نیترات‌سازی
• کارایی مصرف کود
• DMPP
• C13
• N15

موضوعات

• به‌زراعی

عنوان مقاله [English]

Effect of nitrification inhibitor 3,4-Dimethylpyrazole Phosphate on Yield and 15N Dynamics of Different Rainfed Wheat Genotypes with different Carbon 13 Isotope Discrimination Indexs

نویسندگان [English]

• M.H. Mousavi Shalmani1 ¹
• A. Lakzyan ¹
• R. Khorasani ¹
• K. Khavazi ²

¹ Department of Soil Science, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran

² Soil and Water Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

چکیده [English]

In order to increase yield and nitrogen fertilizer use efficiency in autumn application of fertilizer for rainfed wheat through nitrification inhibitor DMPP, a field experiment was conducted in RCB design in 2014-2015. The treatments were five bread wheat genotypes (with different ∆ value) and nitrogen (control no N, 60 kgN/ha 15N ammonium sulphate and 15N ammonium sulphate with DMPP). The results showed that use of DMPA could delay conversion of ammonium to nitrate for 42 days. DMPP had greatest impact on nitrogen derived from fertilizer and had little effect on nitrogen derived from soil. It seems ammonium ions fixed by exchangeable sites of soil reduce effectiveness of DMPP in the soil. Application of DMPP could increase yield and nitrogen fertilizer use efficiency by 1516 kg/ha and 12.2%, respectively. The interesting point in this regard was complete absorption of ammonium ions in the genotype G5 (Zergan 6) compared with other genotypes. It seems that preferential absorption of ammonium by genotype G5 (with lower Δ index) caused toxicity effects. Thus, a small reduction of nitrogen fertilizer use efficiency (6.5%) appeared. Therefore use of DMPP in fast growing genotypes with ammonium preferential absorption ability (like G5) should be performed with caution.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Nitrification inhibitor
• Fertilizer use efficiency
• DMPP
• 13C
• 15N