نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالوهاب عبدالهی ¹
• عادل نعمتی ²
• غلامرضا ولیزاده ³

¹ معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

² مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

³ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی اقتصادی و برخی خصوصیات خاک در تناوب‌های زراعی مختلف گندم در شرایط دیم سرارود- کرمانشاه به مدت شش سال زراعی از پاییز 1385 تا تابستان 1391 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو قطعه زمین مجاور هم اجرا شد و تیمارها شامل پنج تناوب زراعی گندم - گندم، آیش - گندم ، نخود -گندم  ، ماشک -گندم  و گلرنگ -گندم  بود. نتایج نشان داد درصد کربن آلی خاک در ابتدا و انتهای دوره آزمایش متفاوت بود و تیمار ماشک -گندم  با 18/0 درصد افزایش نسبت به اول دوره، بیشترین افزایش درصد کربن آلی را در میان تیمارها داشت. تناوب‌های گلرنگ-گندم و آیش-گندم  به ترتیب کمترین و بیشترین میزان فشردگی خاک را در عمق  30-20 سانتیمتری خاک داشتند ولی در عمق‌های 20-0 و 40-30 سانتیمتری بین تیمارها از لحاظ میزان فشردگی خاک تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. نتایج همچنین نشان داد میزان نفوذپذیری خاک در پایان آزمایش در تیمارهای گلرنگ-گندم و آیش-گندم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را داشتند. همچنین نتایج بررسی اقتصادی نیز نشان داد تناوب نخود-گندم  در مقایسه با تیمار های دیگر اقتصادی تر است. تناوب گلرنگ-گندم  بعداز نخود-گندم در مقایسه با سایر تیمار ها دومین تیمار اقتصادی است. از این مطالعه نیتجه گیری می شود اعمال تناوب نخود، ماشک و گلرنک در افزایش و حفظ حاصلخیزی خاک موثر بوده و عملکرد اقتصادی را افزایش می دهد و برای تولید پایدار و اقتصادی اعمال این تناوب ها ضروری است.

عنوان مقاله [English]

Study on effects of different crop rotations based on wheat on soil physicochemical properties and economical performance in dryland condition of Kermanshah

نویسندگان [English]

• A. Abdolahi ¹
• A. Nemati ²
• G.R. Valizadeh ³

¹ Dryland Agricultural Research Sub-Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran

² Kermanshah Agricultural and natural resource research center, AREEO, Kermanshah, Iran

³ Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

چکیده [English]

This study was conducted to investigate economic aspect and some soil properties in different crop rotations of wheat in dryland conditions in Sararood - Kermanshah during six years 2006-2012. The experiment carried out based on randomized complete block design (RCBD) with four replications in two neighbor sites. Treatments were wheat-wheat, fallow - wheat, chickpea-wheat, vetch-wheat and safflower-wheat. Soil organic carbon percentage in vetch - wheat treatment increased (0.18%) in the end of rotation period in compare to the first of period. Mean comparison of soil compaction in 20-30 cm depth of soil showed fallow - wheat treatment had highest and safflower - wheat the lowest soil compaction. Soil permeability results in the end of experiment period showed effect of crop rotation was significant and safflower- wheat and fallow-wheat had the highest and the lowest permeability, respectively. Results of economical analysis showed the most economical treatment was chickpea-wheat and after that safflower-wheat was economical. Therefore, in Kermanshah province continuous wheat couldn’t be recommend but to increase and reserve soil productivity and to access higher income biannual rotation of wheat with vetch, chickpea or safflower crops can be proposed.