نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
2 معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور- کرمانشاه
3 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
4 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
5 موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور- خراسان شمالی
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه و تعیین ژنوتیپ های پرمحصول و سازگار در قالب آزمایش های یکنواخت ناحیه ای جو در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سردسیر و معتدل دیم شامل مراغه، سرارود، اردیبل، ارومیه، کردستان(قاملو) و زنجان انجام گرفت. در این بررسی تعداد 10 رقم و لاین جو به همراه دو رقم شاهد (محلی وآبیدر) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سه سال زراعی(88-1385) مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب(3 سال و 6 مکان) نشان دادکه اثرات ساده سال، مکان و ژنوتیپ، اثر متقابل مکان × ژنوتیپ و اثر سه جانبة سال × مکان × ژنوتیپ بر عملکرد دانه از نظر آماری معنیدار هستند. بیشترین وکمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به ایستگاه سرارود (2549 کیلوگرم در هکتار) و ایستگاه زنجان (1578کیلوگرم در هکتار) بوده و لاین شماره 9 با متوسط عملکرد دانه2061 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در بین ژنوتیپ های آزمایشی داشت. بر اساس روش های ابرهارت و راسل، پارامتر تیپ چهار لین و بینز، ضریب تغییرات محیطی، واریانس محیطی، اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا و روش های غیرپارامتری رتبه بندی و نسبت شاخص عملکرد، لاین های 2، 5 و 9 پایدارتر و پر محصول تر از بقیه ژنوتیپ ها بوده و لذا برای کشت در مناطق سردسیر دیم مناسب تشخیص داده شدند.
عنوان مقاله [English]
Study on grain yield stability of barley varieties/lines in cold and semi-cold dryland areas
نویسندگان [English]
- Farhad Ahakpaz 1
- Koorosh Nader mahmoodi 2
- Ali Hesami 3
- Kazem Soleimani 4
- Elyas Neyestani 5
1 Dryland Agricultural Research Institute
2 Deputy Dryland Agricultural Research Institute – Kermanshah
3 Agricultural research and natural resources center of Kordestan
4 Agricultural research and natural resources center of Zanjan
5 Dryland Agricultural Research Institute – North Khorasan
چکیده [English]
This study was conducted to determine grain yield stability of rainfed promising barley genotypes across six rainfed research stations (Maragheh, Sararood, Uromieh, Qamloo, Zanjan and Ardabil) under cold and semi-cold conditions during three cropping seasons (2006-2009) in Iran. The studied genotypes were 10 promising barley lines along with two checks (one local and one newly released variety, (Abidar). In each environment, the experiment was arranged in randomised complete block design (RCBD) with four replications. Results of combined ANOVA showed that location, year, genotype and interactions of location´genotype and year´location´genotype had significant effect on grain yield. The genotypes had the highest and the lowest grain yield in Sararood (2549 Kg/ha) and Zanjan (1578 Kg/ha) stations, respectively. Line No. 9 with 2061 Kg/ha had the highest grain yield among the tested genotypes. Results of stability parameters (i.e., Eberhart and Russell’s regression method, Lin and Binn’s method, environmental coefficient of variation, environment variance, Wricke’s ecovalance,Shukla’s stability variance and ranking methods) showed that line No. 2, 5 and 9 had higher and stable yield in different environments. Hence, these genotypes could be recommended for cultivation under cold and semi-cold rainfed conditions of Iran.
)