نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم- سرارود
چکیده
افزایش توانایی رقابت محصول با علفهای هرز از طریق به زراعی که بتوان خسارت علفهای هرز را کاهش داد، به عنوان راهی اگرواکولوژیک در این خصوص مطرح است. بنابراین اثر تراکم بوته گلرنگ برای کنترل علف های هرز و همچنین تعیین میزان بذر و فاصله ردیف مناسب در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح آماری استریپ بلوک فاکتوریل با چهار تکرار به مدت سه سال (89-1386) در شرایط دیم اجرا گردید. فاکتور علف هرز با دو سطح: (1) وجین علفهای هرز و (2) عدم کنترل علفهای هرز، به عنوان فاکتور افقی و فاکتورهای فاصله ردیف با چهار سطح: 15، 30، 45 و 60 سانتی‌متر و تعداد بوته با چهار سطح : 40، 70، 100 و 130 بوته در متر مربع، به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال بر روی عملکرد دانه معنی دار است که این نتیجه با توجه به متفاوت بودن شرایط آب هوایی بود. همچنین فاکتورهای علف هرز و فاصله ردیف بر عملکرد دانه اثر معنی داری داشتند به طوری که تیمار بدون علف هرز با میانگین 334 کیلوگرم دانه در هکتار و تیمار فاصله ردیف های کاشت 15 و 30 سانتی‌متر به ترتیب با میانگین 8/348 و 4/329 کیلوگرم دانه در هکتار نسبت به‌سایر تیمارها بیشترین عملکرد را داشتند. نتایج نشان داد که میزان درصد روغن دانه در تیمار بدون علف هرز با میانگین 9/30 درصد در مقایسه با تیمار بدون کنترل با میانگین 2/29 درصد به طور معنی دار بیشتر بود. اثر متقابل فاصله ردیف و علف هرز نیز بر درصد روغن دانه معنی دار بود و بیشترین درصد روغن دانه در فاصله ردیف‌های 30 و 45 سانتی‌متر در شرایط بدون علف هرز به دست آمد. همچنین مقایسه میانگین درصد روغن دانه برای سطوح مختلف تعداد بوته نشان داد که تیمارهای 40 و 70 بوته در متر مربع به‌طور معنی‌داری درصد روغن دانه بیشتری نسبت به تیمارهای 100 و 130 بوته در متر مربع داشتند. بر اساس نتایج حاصل جهت تولید عملکرد دانه و درصد روغن بیشتر در گلرنگ فاصله ردیف کمتر (15 سانتی متر) و تراکم بوته متوسط (70 بوته در متر مربع) توصیه می گردد.
عنوان مقاله [English]
Effects of plant density on seed yield and oil percentage of rainfed safflower under weedy and weed-free conditions
نویسندگان [English]
- A. Abdollahi
- R. Mohammadi
Dryland agricultural research sub institute - Sararood
چکیده [English]
Increasing crop competitiveness against weeds through crop management has been proposed as an agro-ecological approach. In this research, the effect of plant density on weed control, and determining proper seeding rate and row spacing was investigated. This experiment was conducted in a factorial strip-block in a randomized complete block design (RCBD) with four replications. The experiment was repeated in three cropping seasons (2007- 2010) under rainfed condition. Weed conditions with two levels (weedy and weed free) was considered as horizontal factor and plant density (40, 70, 100 and 130 plant m-2) and row spacing (15, 30, 45 and 60 cm) were combined as factorial treatments and considered as vertical factor. Results of combined ANOVA showed that the seed yield was significantly influenced by year, which showing diverse environmental conditions in the experiment. The weed and row spacing treatments had significant effects on grain yield, where weed-free treatment with 334 kg/ha, 15 cm row spacing with 349, and 30 cm row spacing with 329 kg ha-1 had the best yield production among the treatments. The results indicated that oil seed percentage in weed-free condition with mean value of 30.9% was significantly higher than weedy condition with mean value of 29.2%. Interaction between weed condition and row spacing was significant and the highest oil percentage was achieved in 30 and 45 cm row spacing under weed-free condition. Mean comparison for oil percentage based on plant density showed that the treatments of 40 and 70 plant m-2 had significantly higher oil percentage than the treatments of 100 and 130 plant m-2. It can be concluded that less row spacing (15 cm) and medium seed rate (70 plant m-2) can be recommended for higher seed yield and oil production in safflower.
)