ژنتیک مولکولی
آیلار سادات ستارزاده؛ حسین شهبازی؛ ورهرام رشیدی؛ علیرضا احمد زاده؛ فرهاد فرح وش
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1403، ، صفحه 80-93
چکیده
مقدمه: معماری سیستم ریشه‌ای، یکی از ویژگی‌های اساسی ارقام جو در تحمل خشکی است. بطوریکه ژنوتیپهای دارای ریشه عمودی‌تر، از مقاومت به خشکی بیشتری برخوردار هستند. به همین منظور، آزمایشی برای بررسی تاثیر بیان ژن HvDRO1 بر معماری سسیستم ریشه‌ای ارقام جو تحت تنش کم آبی با استفاده از ریزوترون شیشه‌ای انجام گرفت.روش‌شناسی ...
بیشتر
مقدمه: معماری سیستم ریشه‌ای، یکی از ویژگی‌های اساسی ارقام جو در تحمل خشکی است. بطوریکه ژنوتیپهای دارای ریشه عمودی‌تر، از مقاومت به خشکی بیشتری برخوردار هستند. به همین منظور، آزمایشی برای بررسی تاثیر بیان ژن HvDRO1 بر معماری سسیستم ریشه‌ای ارقام جو تحت تنش کم آبی با استفاده از ریزوترون شیشه‌ای انجام گرفت.روش‌شناسی پژوهش: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید که در آن فاکتور اول شامل 10 رقم جو دیم و فاکتور دوم شامل 3 سطح تنش خشکی (بدون تنش (شاهد)، 75% ظرفیت زراعی و 50% ظرفیت زراعی) بود. آزمایش در سال1400 در مرکز تحقیقات زیست فناوری کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد. پس از رشد بوتهها و رسیدن ریشهها به انتهای ریزوترون، تعداد انشعابات ریشه، طول بلندترین ریشه و زاویه رشد ریشه اندازه‌گیری شد. سپس میزان بیان ژن HvDRO1 از طریق Real Time PCR اندازه‌گیری شد.یافته‌های پژوهش: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در تمام صفات در بین ارقام اختلاف معنیداری وجود دارد که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی در بین ارقام مورد آزمایش بود. اثر تنش خشکی بر روی تمام صفات معنیدار بود. بطوری که باعث افزایش طول ریشه و بیان ژن HvDRO1در هر دو سطح تنش خشکی، کاهش تعداد ریشه و افزایش زاویه رشد ریشه تحت تنش 50% ظرفیت زراعی شد. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که طول ریشه از 22/4 تا 30/8 سانتیمتر متغیر بود به طوریکه رقم آرتان دارای بیشترین طول ریشه بود، 8 رقم دیگر (قافلان، آبیدر، نادر، انصار، سرارود 1، دوبرینیا، سهند و فصیح) در رتبههای بعدی قرار گرفتند. تعداد ریشه بذری ارقام از 39/3 تا 33/4 متغیر بود که ارقام دوبرینیا، رادیکال، سهند، نادر و آبیدر دارای بیشترین تعداد ریشه بودند. زاویه رشد ریشه از 69/4 تا 76/8 درجه متغیر بود که ارقام سرارود، آرتان، آبیدر، سهند، فصیح و قافلان دارای عمودی ترین ریشه بودند. از لحاظ بیان ژن HvDRO1 در تنش 75% ظرفیت زراعی، ارقام آرتان، قافلان، نادر و سهند و در تنش50% ظرفیت زراعی رقم قافلان دارای بیشترین میزان بیان ژن بود. نتایج همبستگی نشان داد که میزان بیان ژن HvDRO1 در تنش 75% ظرفیت زراعی با طول ریشه همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد (r= 0.74*). در تنش50% ظرفیت زراعی، میزان بیان ژن HvDRO1 با طول ریشه غیر معنیدار ولی با زاویه رشد ریشه همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد (r= 0.85**). نتایج رگرسیون به روش گام به گام نشان داد که در شرایط تنش 75% ظرفیت زراعی بیان این ژن 6/55 درصد از تغییرات طول ریشه را توجیه نمود. در تنش 50% ظرفیت زراعی بیان این ژن 74/6 درصد از تغییرات زاویه رشد ریشه را توجیه نمود. نتایج این آزمایش امکان استفاده از بیان ژن HvDRO1 را برای گزینش زاویه رشد ریشه در جو را مطرح می‌سازد.
ژنتیک مولکولی
حامد بروشان؛ رضا درویش زاده؛ حمید حاتمی‌ملکی؛ ناصر محمدی
دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 13-45
چکیده
عنوان: مطالعات پروتئومیکس در تنش‌های غیرزیستیمقدمه: افزایش جمعیت جهان در کنار تغییرات اقلیمی که باعث کاهش راندمان محصولات کشاورزی می‌شود، یک چالش اصلی برای تأمین مواد غذایی موردنیاز مردم است. تنش‌های غیرزیستی مثل خشکی، شوری، گرما و سرما باعث تغییرات زیادی در فرآیندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی گیاهان می‌شوند. با آگاهی ...
بیشتر
عنوان: مطالعات پروتئومیکس در تنش‌های غیرزیستیمقدمه: افزایش جمعیت جهان در کنار تغییرات اقلیمی که باعث کاهش راندمان محصولات کشاورزی می‌شود، یک چالش اصلی برای تأمین مواد غذایی موردنیاز مردم است. تنش‌های غیرزیستی مثل خشکی، شوری، گرما و سرما باعث تغییرات زیادی در فرآیندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی گیاهان می‌شوند. با آگاهی از نقش پروتئینهای بیان شده در پاسخ به تنش، می‌توان مکانیزم‌ها و فرآیندهای تحمل به تنش را به طور دقیق و جامعی تحلیل و ارزیابی کرد. همچنین با کشف پروتئینهای جدید مقاوم به تنش، می‌توان مقاومت به تنش را در گیاهان تراریخته با روش‌های مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنوم بهبود بخشید و عملکرد را بالا برد. مطالعه پروتئومیکس به‌عنوان ابزاری نیرومند برای تفکیک، جداسازی و تشخیص پروتئینهای پاسخگو به تنش در این مسیر به ما کمک خواهد کرد. روش‌شناسی پژوهش: مقاله حاضر یک مقاله مروری می‌باشد که با جستجو در مقاله‌های مرتبط در سایت‌های معتبر (Google Scholar, Web of Science, PubMed, Scopus, SID) بدست آمده است.یافته‌های پژوهش: مطالعات پروتئومیکس منجر به شناساییِ مسیر‌هایِ متعددِ بیولوژیکی و فیزیولوژیکیِ مسئولِ تحمل به تنش‌های غیرزیستی در گونه‌های مختلف گیاهی شده است. در این راستا، شناسایی ژنِ رمز‌کننده‌ی پروتئینهای درگیر در این فرآیند‌ها و نیز انتقال و بیش‌بیانِ این ژن‌های کاندید در گیاهانِ مقاوم به تنش، به یک استراتژیِ مؤثر جهت بهبودِ مقاومت به تنش در محصولات اقتصادی محسوب گشته است. علاوه بر این، بیانِ افتراقی ژن‌ها در پاسخ به تنش‌های مختلف نشان داده است که برخی پروتئین‌ها دارای تظاهرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی یکسانی در پاسخ به تنش‌های مختلف اعمال‌شده روی آن‌ها هستند.
ژنتیک مولکولی
امید سفالیان؛ علی اصغری؛ علی رسول زاده؛ رامین سیفی؛ شهرزاد جماعتی؛ بهنام فیروزی
دوره 4، شماره 2 ، آذر 1394، ، صفحه 129-148
چکیده
برای ارزیابی تحمل به خشکی و بررسی میزان تنوع ژنوتیپهای جو از لحاظ صفات مورفوفیزیولوژیک و نشانگرهای مولکولی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (یک‌سوم آبیاری، دوسوم آبیاری و آبیاری کامل) و فاکتور فرعی شامل 18 ژنوتیپ جو بود. تجزیه واریانس صفات ...
بیشتر
برای ارزیابی تحمل به خشکی و بررسی میزان تنوع ژنوتیپهای جو از لحاظ صفات مورفوفیزیولوژیک و نشانگرهای مولکولی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (یک‌سوم آبیاری، دوسوم آبیاری و آبیاری کامل) و فاکتور فرعی شامل 18 ژنوتیپ جو بود. تجزیه واریانس صفات تنوع قابل ملاحظهای بین ژنوتیپها نشان داد. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش نیز در صفات تعداد دانه در سنبله، پروتئین، پرولین، کارتنوئید، کلروفیلa، bو عملکرد در واحد سطح معنیدار بود. در تجزیه نشانگرهایISSR با استفاده از 9 آغازگر، 61 نوار مشاهده شد که 50 نوار چند شکل بودند. میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) و شاخص نشانگر (MI) برای کلیه آغازگرها به ترتیب 46/0 و 6/2 به‌دست آمد. پرایمر شماره 2 در این تحقیق با دارا بودن بالاترین مقدار شاخص PIC به میزان 57/0 بهترین پرایمر برای ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ جو مورد استفاده در این تحقیق بود. در سطح شاهد بیشترین تعداد ارتباط معنیداری که بین نشانگر و صفت مورفولوژیکی وجود داشت مربوط به نشانگر P5L5 و بیشترین تعداد ارتباط معنیداری که بین نشانگر و صفت فیزیولوژیکی وجود داشت مربوط به نشانگر P16L2بود. در سطح تنش دوسوم نشانگرهای P5L5 و P9L5 بیشترین تعداد ارتباط معنیدار با صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای P5L5 و P13L4 بیشترین تعداد ارتباط معنیدار با صفات فیزیولوژیکی داشتند. طبق تجزیه خوشهای، در خوشه اول سه ژنوتیپ لیسیوی، سهند و F-A1-2قرار داشتند. ژنوتیپهای F-GRB-84-11، F-GRB-85-5، ALLIDUM48 //NORDIC….GLORIA-BAR/COPAL//..، دشت و صحرا در خوشه دوم و ژنوتیپهای CHAMICO/TOCTE//CONGONA (a) CHAMICO/TOCTE//CONGONA (d)و CONGONA/ BORR در گروه سوم و بقیه ژنوتیپها در خوشه چهارم قرار گرفتند. در مجموع شاخصها و با توجه به صفات مورد مطالعه چنین بهنظر میرسد که از بین ژنوتیپهای مورد بررسی ژنوتیپهای STIPA/PETUNIA//KOLLA/BBSC(a) و CHAMICO/TOCETE//CONGONA(a) برای مناطق آبی و رقم سهند برای مناطق دیم مناسب هستند.
