رامین لطفی؛ هادی خرسندی؛ غلامرضا ولیزاده؛ نسرین صادقیان
دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 145-164
چکیده
به منظور بررسی میزان بهرهوری بارش و عملکرد گندم دیم تحت مدیریتهای مختلف تناوب و خاکورزی، آزمایشی در قالب طرح دوبارخرد شده برپایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت چهار سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا شد. سه تیمار تناوبی (علوفه-گندم، نخود-گندم و گلرنگ-گندم) در کرتهای اصلی، سه سطح خاک ورزی (مرسوم، کم خاکورزی ...
بیشتر
به منظور بررسی میزان بهرهوری بارش و عملکرد گندم دیم تحت مدیریتهای مختلف تناوب و خاکورزی، آزمایشی در قالب طرح دوبارخرد شده برپایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت چهار سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا شد. سه تیمار تناوبی (علوفه-گندم، نخود-گندم و گلرنگ-گندم) در کرتهای اصلی، سه سطح خاک ورزی (مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی) در کرتهای فرعی و دو رقم گندم دیم (باران و آذر2) در کرتهای فرعی-فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تناوب، خاکورزی و رقم اثر معنیداری روی بهرهوری بارش داشتند. رقم باران در هر دو تیمار کم خاکورزی و بی خاکورزی به ترتیب با مقادیر 71/0 و 70/0 کیلوگرم در متر مکعب بیشترین بهرهوری بارش را داشت. با گذشت سالهای اجرای آزمایش، میزان بهرهوری بارش در تیمار بی خاکورزی (کشت مستقیم) به میزان 32 درصد بهبود پیدا کرد. بیشترین محتوای نسبی آب برگ، تبادلات گازی برگ و شاخص برداشت از رقم باران در تناوب علوفه و تحت سیستم بدون خاکورزی حاصل شد. حداکثر عملکرد دانه در تناوب ماشک-گندم، نخود-گندم و گلرنگ-گندم به ترتیب به میزان 2231، 2105 و 1991 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با افزایش ذخیره رطوبت در خاک و بهبود بهرهوری بارش در شرایط کشت حفاظتی، عملکرد دانه گندم در کم خاکورزی 5 درصد و در کشت مستقیم 8 درصد نسبت به خاکورزی مرسوم برتر بود. بنابراین، در اقلیم سردسیر دیم توسعه کشت حفاظتی گندم در تناوب علوفه و نخود پاییزی و در شرایط بدون خاکورزی توصیه میشود.