نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سهیلا پورحیدر غفاربی ¹
• علی رسائی ²

¹ استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.

² استادیار پژوهش معاونت سرارود، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

چکیده

مقدمه: تناوب نخود با گندم به دلیل توانایی نخود در تثبیت نیتروژن و افزایش باروری خاک از ارزش زیادی در توالی کاشت گیاهان زراعی برخوردار است. نخود به دلیل رشد نسبتاً کندی که در اوایل دوره رشد دارد، از توانایی رقابتی ضعیفی با علف‌های هرز برخوردار است. در بــین روش­هــای کنتــرل علــف­هــای هــرز، علف­کش­ها به دلیل کارآیی و صرفه‌ی اقتصادی، جایگاه ویـژه­ای دارند و امروزه به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می­گیرند.
روش شناسی پژوهش: آزمایشی در آرایش کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سرارود کرمانشاه طی دو سال زراعی 1400-1399 و 1401-1400، جهت بررسی کارایی علف‌کش‌های پیش و پس رویشی، در کشت پاییزه نخود اجرا شد. این آزمایش در زمینی که سال قبل تحت کشت گندم بوده اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل دو نظام خاکورزی (خاکورزی مرسوم  و عدم خاکورزی) و کرت‌های فرعی شامل 12 تیمار علف‌کشی تری‌فلورالین، تری‌فلورالین + بتانال پروگرس، ایزوکسافلوتل، ایزوکسافلوتل + بتانال پروگرس، اکسی فلورفن، اکسی فلورفن + بتانال پروگرس، ایمازاتاپیر، ایمازاتاپیر + بتانال پروگرس، فلوروکلریدون، فلوروکلریدون + بتانال پروگرس، متری بیوزین، متری بیوزین + بتانال پروگرس و دو تیمار شاهد (وجین و عدم وجین) بود.
یافته‌های پژوهش: در سال اول خاکورزی مرسوم تراکم و بیوماس علف‌های هرز را کاهش داد و این کاهش برای بیوماس علف‌های هرز از نظر آماری معنی‌دار بود. در این سال کمترین بیوماس در سیستم خا‌کورزی و در تیمارهای فلوروکلریدون و ایزوکسافلوتل به ترتیب با 75 و 80 گرم در متر مربع ثبت گردید. در سال دوم کمترین تراکم علف‌های هرز با 6/3 بوته در متر مربع و بیوماس 81 گرم در متر مربع برای تیمار علف‌کش فلوروکلرویدون ثبت شد. بیشترین عملکرد نخود برای تیمارهای وجین و کاربرد علف‌کش‌های تری فلورالین + بتانال پروگرس به ترتیب با 846 و 664 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 627 و 496 کیلوگرم در هکتار در سال دوم ثبت شد. کاربرد علف‌کش بتانال پروگرس در مرحله‌ی 10 الی 15 سانتی‌متری نخود با هدف کنترل علف‌های هرز پهن برگ از کارایی مناسبی برخوردار نبود و بین کاربرد و عدم کاربرد آن تفاوتی از نظر آماری مشاهده نشد. باتوجه به بیشترین درصد کنترل علف‌های هرز و حداکثر عملکرد نخود، علف‌کش ایزوکسافلوتل و تری فلورالین و سیستم شخم مرسوم از کارایی بهتری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

• بیوماس
• تراکم
• کشت پاییزه
• کنترل شیمیایی

موضوعات

• گیاهان زراعی دیم

عنوان مقاله [English]

Study on the efficiency of herbicides and tillage system on weed control and rainfed chickpea yield in autumn cultivation

نویسندگان [English]

• Soheila Porheidar Ghafarbi ¹
• Ali Rasaei ²

¹ Assistant professor, Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

² Assistant Professor, Sararood Branch, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The Chickpea (Cicer arietinum L.) rotation with wheat is very important because of the ability of chickpea to fix nitrogen and improve soil fertility. Chickpea has a limited ability to compete with weeds due to its relatively slow early growth season. Among the methods of weed control, herbicides have an important role in weed management because of their efficiency and cost-effectiveness, and they are widely used today.
Methodology: In order to survey the efficacy of several pre-and post-emergence herbicides on weed control in the autumn cultivation of chickpeas, a split-plot experiment was conducted in a randomized complete block design with four replications in the Sararoud region during 2021–2022 and 2022-2023. The experiment was carried out in a field that was under wheat cultivation the previous year. The main plots contained two tillage systems (conventional tillage and no-tillage). The sub plots included 12 herbicide treatments (Trifluralin, Trifluralin + Bethanal progress, Isoxaflutole, Isoxaflutole + Bethanal progress, Oxyfluorfen, Oxyfluorfen + Bethanal progress, Imazethapyr, Imazethapyr + Bethanal progress, Fluorochloridone, Fluorochloridone + Bethanal progress, Metribuzin, Metribuzin + Bethanal progress, and two controls (weed-free and weed-infested).
Research findings: In the first year, conventional tillage reduced the density and dry weight of weeds, but this reduction was statistically significant for the dry weight of weeds.  In this year the lowest weeds dry weight was related to the conventional tillage and in the herbicide treatments of fluorochloridone, isoxaflotel and oxyfluorfen, it was 75, 80 and 81 gr/m2 respectively. In the second year, the lowest density with 6.3 plants/m2 and biomass with 81 gr/m2 of weeds for fluorochloridone were recorded. The highest yield of chickpea grain yield was observed for the control treatment (weed free) and trifloralin + bethanal progress, 846 and 664 kg/ha for the first year and 627 and 496 kg/ha for the second year. The application of Betanal herbicide at the 5 to 10 centimeter stage of chickpea growth, aimed at controlling broad leaf weeds, was not effective, and there was no statistically significant difference between its application and non-application. Herbicides isoxaflotel and trifloralin and conventional tillage system had better efficiency according to the highest percentage of weed control and the maximum yield of chickpea grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

• Autumn cultivation
• Biomass
• Density
• Chemical Control