نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

• رضا حق پرست ¹
• مظفر روستائی ²
• عادل جهانگیری ¹
• عبدالوهاب عبدالهی ¹
• موسی صالحی ³
• رضا محمدی ¹
• مهدی گراوندی ¹
• علی رسائی ¹
• خشنود علیزاده ⁴

¹ معاونت سرارود، مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

² موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه ایران

³ دانشگاه علوم پزشکی شیراز- متخصص تغذیه

⁴ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

مقدمه: نخود در رتبه سوم حبوبات مهم جهان بعد از لوبیا و سویا قرار دارد ولی چون تولید آن در شرایط دیم در اقلیم نیمه خشک کشور امکان پذیر است، بنابراین با رتبه نخست حبوبات ایران، محصولی بسیار مهم تر از لوبیا و سویا در کشور به شمار می‌رود. تغییرات اقلیمی و گرمایش غیر طبیعی کرۀ زمین یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که امروزه همه کشورها با آن مواجه هستند. این چالش نه تنها پیامدهای زیست ‌محیطی، بلکه اقتصادی و اجتماعی نیز به دنبال دارد و خطر بلایای طبیعی مرتبط با آب و هوا را افزایش داده است که معیشت، امنیت غذایی، منابع آب و شرایط بهداشتی را به مخاطره انداخته است. در این شرایط بحرانی از کمبود منابع آب، تولید و مصرف بیش از حد محصولات پرآب‌بر نظیر نان، گوشت، قند و برنج، مشکلات را سخت‌تر می‌کند و نیاز به یک الگوی کشت سازگار به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور است که در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد.
روش شناسی: در این مقاله تحلیلی- مروری بر اساس منابع معتبر علمی و تجربیات موجود و آمار تولید محصول و سرانه مصرف سالیانه محصولات کشاورزی، الگوی رایج کشت توسط کشاورزان و الگوی رایج مصرف غذا توسط مردم ایران با تاکید بر محصول نخود، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد و توصیه‌های راهبردی ارائه می‌گردد.
یافته‌های پژوهش: مصرف بیش از حد تولیدات با ارزش غذایی کم و پر آب‌بر مانند نان و عدم توجه کافی به محصولات ارزشمندی نظیر نخود باعث شده است که در الگوی کشت رایج در زراعت دیم در ایران تناسب اصولی سطح زیر کشت محصولات رعایت نگردد. مشارکت مردم برای پذیرش عادت غذایی سازگار با شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک ایران و اصلاح الگوی کشت و مصرف بر اساس آن، برای حفظ امنیت غذایی و ارتقا سلامت جامعه بسیار ضروری است. برای این منظور، لازم است یک ستاد مشترک توسط وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط تشکیل و برنامه‌های آموزشی و ترویجی اصلاح عادت غذایی سازگار با شرایط کشور عملیاتی گردد.  

کلیدواژه‌ها

• الگوی کشت
• امنیت غذایی
• تغییرات اقلیمی
• سرانه مصرف نخود

موضوعات

• گیاهان زراعی دیم

عنوان مقاله [English]

Role of people's participation in the increasing of chickpea consumption for improving the cultivation pattern, food security and human health

نویسندگان [English]

• Reza Haghparast ¹
• Mozafar Roustaei ²
• Adel Jahangiri ¹
• Abdolvahab Abdulahi ¹
• Moosa Salehi ³
• Reza Mohammadi ¹
• Mahdi Geravandi ¹
• Ali Rasaei ¹
• Khoshnood Alizadeh ⁴

¹ Sararood deputy, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran.

² Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization ،(AREEO), Maragheh, Iran.

³ Shiraz University of Medical Science- Nutritionist

⁴ Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran.

چکیده [English]

Introduction:  Chickpea is the third important pulse after bean and soybean in the world however, it is first in Iran because of its capability for dryland farming in the country. Climate change and abnormal global warming is one of the biggest challenges that all countries are facing today. This challenge has not only environmental, but also economic and social consequences, and has increased the risk of weather-related natural disasters, which have jeopardized livelihoods, food security, water  resources and health conditions. In this critical situation of water shortage, excessive consumption of products such as bread, meat, sugar and rice with low nutritional value and high water consumption needs, have made the problem more difficult. In this article, the cultivation pattern adapted to the dry and semi dry climate of Iran is discussed.
Methodology: In this analytical-review article based on reliable scientific reports and the statistics of crop production and annual per capita consumption of agricultural products, the common pattern of cultivation by farmers and the common pattern of food consumption by the people of the country are reviewed and recommendations are made emphasizing on chickpea and a strategy is presented, finally.
Research findings: The excessive consumption of low nutritional value and high water consuming products such as bread and short attention to valuable crops including chickpea, has caused that the suitable proportion of the cultivated area of crops has not been considered in the current cultivation pattern of dryland farming in Iran. People's participation through adopting dietary habits compatible with dry and semi dry climate and modifying the cultivation and consumption pattern based on it, is very necessary to maintain food security and improve the health of the society. For this purposes, it is required that the relevant ministries and organizations form a joint headquarter for execution of needed extension and education programs for adopting dietary habits compatible with the country conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cultivation pattern
• food security
• Climate change
• consumption per capita
• people participation