نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هرمز اسدی ¹
• ابراهیم زارع ²
• عادل نعمتی ³
• بهروز حسن پور ⁴
• حیدر صیدزاده ⁵
• مظفر روستایی ⁶

¹ موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

² مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

³ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ، ایران

⁴ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران

⁵ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران

⁶ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، مراغه، ایران

چکیده

اهداف پژوهش حاضر شامل بررسی شاخص‌های پذیرش و سنجش سودآوری از جمله نرخ بازده و مازاد اقتصادی تحقیقات و کشت گندم دوروم دیم رقم دهدشت می­باشد. داده­ های مورد نیاز این پژوهش مربوط به دوره 1389 الی 1396 بوده که از سطح مؤسسات، سازمان­های جهاد کشاورزی و مراکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان­های هدف، جمع­آوری گردید. در این  پژوهش از شاخص­های تحلیل پذیرش و معیار مازاد اقتصادی استفاده شد. طبق بررسی، بر اساس اطلاعات معاونت زراعت در سال­های 96-1394 ، میانگین درجه پذیرش رقم گندم دوروم دهدشت توسط دیمکاران در کشور از طریق کانال رسمی 3/1 درصد بوده است. با توجه به قیمت گندم دوروم طی سال­های مطالعه، میانگین تغییر مازاد اقتصادی و ارزش حال منافع خالص فعالیت به نژادی به ترتیب 602 و 1014 میلیارد ریال و نرخ بازده سرمایه­ گذاری رقم بیشتر از نرخ بلندمدت سپرده بانک­ها برآورد گردید. در مجموع، تحقیقات به نژادی و کشت رقم گندم دوروم دهدشت در کشور اقتصادی بوده است. پیشنهاد می­گردد در برنامه ریزی تحقیقاتی آتی، محققان لاین­هایی را در فرآیند تحقیقات به نژادی ارقام انتخاب و به زارعین معرفی نمایند که نه تنها دارای پتانسیل عملکرد بالا نسبت به شاهد و سازگار با شرایط اقلیم بوده بلکه از مقاومت خوبی نسبت به تنش‌های زنده و غیرزنده برخوردار باشند.

کلیدواژه‌ها

• "دیم"
• "گندم دوروم"
• "درجه پذیرش"
• "ارزش "
• "اثربخشی "

عنوان مقاله [English]

Adoption study of rainfed durum wheat of Dehdasht variety and its economic impacts in Iran

نویسندگان [English]

• hormoz asadi ¹
• Ebrahim zare ²
• Adel Nemati ³
• Behrooz Hassanpour ⁴
• heydar Seidzadeh ⁵
• Mozafar Roustaii ⁶

¹ Seed and Plant Improvement Research Institute (SPII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

² Agricultural Research and Education and Natural Resource Center of Fars, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),Shiraz, Iran

³ Agricultural Research and Education and Natural Resource Center of Kermanshah, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran

⁴ Agricultural Research and Education and Natural Resource Center of Kohkiloyeh and Boyerahmad , Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yasouj, Iran

⁵ Agricultural Research and Education and Natural Resource Center of Ilam, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ilam, Iran

⁶ Dry Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Marageh, Iran.

چکیده [English]

The objective of this study is the determination of adoption indices and measurement profitability by Investment Rate of Return (IRR) and economic surplus due to the planting of Dehdasht variety. Requiered data were collected from institutes, organizations, Agricultural Research and Education and Natural Resource Centers of targeted provinces by questionnaire in during 2010-2017. In this research,the adoption analysis indices and economic surplus criteria were used. Based on Ministry of Jihad-Agriculture, means of adoption degree of Dehdasht variety in formal seed was estimated 1.3 percent during 2015-2017. Based on the price of durum wheat during study years, means of the change of economic surplus and net present value (NPV) of activity were estimated 602 and 1014 billion Iranian rials.The Investment Rate of Return (IRR) of Dehdasht variety was estimated more than discount rate. In generally, breeding program of Dehdasht variety is economic. It is suggested that in future research planning, researcher select breeding lines through breeding programs and introduce to farmers that not only has high yielding potential compared to the check variety and adapted to the climate but also thay have good resistance to biotic and abiotic stresses.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Rainfed "
• "Durum Wheat"
• " Adoption degree"
• " value "
• "Impacts assessment"