نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا محمدی ¹
• رضا حق پرست ¹
• مهدی گراوندی ¹
• عبدالوهاب عبدالهی ¹
• رضا ملک‌حسینی ²
• خداداد یارکرمی ³

¹ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

² مرکز خدمات کشاورزی لنجاب، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان سنقر، کرمانشاه، ایران

³ مرکز خدمات کشاورزی قلعه‌شاهین، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان سرپل‌ذهاب، کرمانشاه ، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک تعدادی از ارقام موجود و لاین‌های امید بخش جو  در شرایط بی‌خاکورزی، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در پایگاه­های نوآوری ارتقای امنیت غذایی در مزارع دیم زارعین مناطق سرد (شهرستان سنقر) و نیمه گرمسیری (سرپل­ ذهاب) در استان کرمانشاه در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. در منطقه سرد میانگین عملکرد ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از 2818 برای رقم سهند تا 5864 کیلوگرم در هکتار برای لاین پیشرفته G4 در نوسان بود. در منطقه نیمه­ گرمسیری سرپل­ ذهاب آزمایش با تنش شدید خشکی و گرما مواجه بوده و بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‌داری وجود نداشت و میانگین عملکرد ژنوتیپ‌ها از 208 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم فراز، تا 335 کیلوگرم در هکتار برای ارقام بهدان و محلی در نوسان بود. بر اساس نتایج بای­پلات ژنوتیپ × صفت، در منطقه سرد ژنوتیپ­های‌ G4 و G6 از نظر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شمار دانه در سنبله و تعداد روز تا گلدهی برترین ژنوتیپ­ها بودند و در منطقه نیمه­گرمسیری ارقام محلی و بهدان از لحاظ عملکرد دانه و وزن هزار دانه بعنوان برترین ژنوتیپ­ها تعیین گردید. نتایج بررسی روابط بین صفات با استفاده از تجزیه همبستگی و تجزیه بای‌پلات ژنوتیپ × صفت نشان داد الگوی روابط صفات در دو اقلیم مذکور متفاوت بود.

کلیدواژه‌ها

• جو
• عملکرد دانه
• بی‌خاکورزی
• شرایط دیم
• صفات زراعی و فیزیولوژیکی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of agronomic and physiological characteristics of barley genotypes in farmers' fields

نویسندگان [English]

• Reza Mohammadi ¹
• Reza Haghparast ¹
• Mahdi Geravandi ¹
• Abdolvahab Abdulahi ¹
• Reza Malekhosseini ²
• Khodadad Yarkarami ³

¹ Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Sararood branch, AREEO, Kermanshah, Iran

² Jahad-Agriculture Center of Songor, Lanjab branch, Songor, Iran

³ Jahad-Agriculture Center of Sarpol-e Zahab, Qal-e shahin branch, Sarpol-e Zahab, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate the productivity potential of some barley varieties and promising lines under no-till condition an experiment was conducted in cold (Sonqor) and warm (Sarpol-e Zahab) dryland regions of Kermanshah province during 2017-18 cropping season. In the cold condition, seven winter genotypes and in the semi-warm condition seven spring genotypes were evaluated for grain yield and some agro-physiological traits. The results of ANOVA in the cold condition indicated significant differences (P<1%) days to heading, chlorophyll content (SPAD), days to physiological maturity and grain yield. In the semi-warm condition the genotypes were significantly differed (P<5%) for normalized difference vegetation index (NDVI) and canopy temperature (CT). In cold condition, grain yield of genotypes varied from 2818 (Sahand variety) to 5864 kgha^-1 (belong to breeding line G4). In the semi-warm condition, due to severe drought and terminal heat stress the grain yield of genotypes varied from 208 (Faraz cultivar) to 367 kgha^-1 (local variety). Based on genotype × trait biplot analysis, in cold region genotypes G4 and G6 was the best for grain yield (YLD) with 1000-kernel weight (TKW), number of grain per spike (NGPS) and days to heading; and in semi-warm condition genotype G3 had the best results for both YLD and TKW. The profiles of trait associations were relatively different in cold and semi-warm conditions. The positive correlations of NGPS and TKW with grain yield showing the importance of these traits to enhance yield productivity under dryland conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Barley
• grain yield
• no-till
• dryland condition
• agro-physiological traits