نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران/ موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
3 موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
4 عضو هیات علمی/ ایکاردا، رباط، مراکش.
چکیده
اکثر مناطق تحت کشت جو در منطقه سرد و نیمه خشک کشور قرار دارند، این امر دستیابی به ارقام پرمحصولی که ضمن سازگاری با شرایط آب و هوایی مناطق مختلف در مقابل تنش خشکی مقاوم باشند را ضروری می‌نماید. بدین منظور برخی صفات مورفولوژیکی مرتبط با عملکرد و تحمل تنش خشکی در 108 لاین و رقم جو زراعی دیم و آبی در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در سال زراعی 1395-1394 در ایستگاه تحقیقاتی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (مراغه) مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که ارقام و لاین‌های مورد مطالعه در هر دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی با هم تفاوت معنی‌داری دارند. مهمترین صفات تأثیر گذار بر عملکرد دانه تحت شرایط دیم، صفات وزن هزاردانه، سطح سبزینگی در مرحله شروع بوتینگ، قطر ساقه و طول سنبله اصلی و در شرایط آبیاری تکمیلی، وزن هزاردانه، سبزینگی در مرحله شیری و طول سنبله اصلی بود. همچنین با بررسی شاخص‌های تحمل خشکی مشخص شد که شاخص‌هایMP،GMP ،STI ، YI و SSPI بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در هر دو شرایط داشتند و براساس این شاخص‌ها از بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی تعداد 25 ژنوتیپ مقاوم به خشکی شناسایی شدند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of barley genotypes based on morpho-physiological traits and drought tolerance indices under rainfed and supplementary irrigation conditions
نویسندگان [English]
- Farhad Ahakpaz 1
- Iraj Bernosi 2
- Babak Abdollahi 2
- Saber Golkari 3
- Jafar Jafarzadeh 3
- Sripada Udupa 4
1 PhD student of Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran Cereal Research Dept., Dryland Agricultural Research Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran
2 Plant Breeding and Biotechnology Department, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran
3 Dryland Agricultural Research Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization, Maragheh, Iran
4 Faculty member/ International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA), Rabat, Morocco.
چکیده [English]
The most of barley cultivation areas in Iran are located in cold, arid and semi-arid regions therefor, achiving to high yielding cultivars with appropriate adaptation to various climatic conditions and drought tolerance is necessary. For this purpose, some effective morphological traits on grain yield and drought tolerance were studied in 108 barley genotypes. The experiment conducted in alpha lattice design with two replications in two rainfed and irrigation conditions at Dryland Agricultural Research Institute (DARI) (Maragheh station) during 2015-2016. Analysis of variance showed there were significantly differences inall of the traits in rainfed and supplementary irrigation conditions. The most important traits affecting grain yield under rainfed conditions were thousand kernel weight, NDVI in booting stage, stem width and main spike length, and in supplementary irrigation conditions were thousand kernel weight, NDVI in milk development stage and main spike length. Drought tolerance indices also evaluated and MP, GMP, STI, YI, and SSPI indices had the highest correlation with grain yield in both conditions. Based on these indices, 25 drought tolerant genotypes were identified.
کلیدواژه‌ها [English]
- barley
- drought tolerance indices
- multivariate analysis
)