گیاهان علوفه‌ای یکساله در شرایط دیم - مقاله مروری

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

بخش تحقیقات علوفه، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

 
انتخاب گونه و رقم مناسب برای تولید علوفه به ‌همراه بسته زراعی مربوطه از مهمترین اقدامات در رابطه با توسعه گیاهان علوفه‌ای در شرایط دیم است. در مجموع تحقیقات گیاهان علوفه‌ای در شرایط دیم طی 15 سال اخیر (1382-97)، مواد ژنتیکی قابل دسترس از توده‌های بومی ‌و بین المللی شامل پانزده گونه از یونجه یکساله، شش گونه ماشک، سه گونه خلر و دو گونه نخود علوفه‌ای در ‌ایستگاه‌های تحقیقاتی همکار با موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور مورد ارزیابی قرار گرفته و لاین‌های مناسب با تاکید بر کشت پاییزه در اقلیم‌های مختلف شناسایی شده است که پس از ارزیابی سازگاری آن­ها و مقایسه با شاهد‌های محلی و اجرای پایلوت در اقالیم مختلف کشور، آزادسازی یا در دست معرفی هستند. ماشک رقم مراغه با متوسط عملکرد علوفه خشک 2.5 تن در هکتار، جهت کشت پاییزه در اقلیم معتدل و گرم کشور معرفی ‌شده است. ارقام ماشک گل‌سفید و لامعی از گونه پانونیکا و گلشن از گونه ویلوزا مناسب کشت پاییزه در دیمزارهای سردسیر و معتدل با متوسط عملکرد علوفه خشک در حدود 3 تن در هکتار هستند و رقم طلوع از ماشک ساتیوا با متوسط عملکرد علوفه خشک 3 تن در هکتار برای مناطق گرمسیر معرفی شده است. با وجود برتری ماشک‌ها در تحمل سرما و کشت پاییزه در دیم‌زارهای سردسیر، معلوم شده است که تحمل خشکی در خلر بیشتر از ماشک است و ارقام امیدبخش از خلر برای شرایط دیم در دست معرفی هستند. علاوه بر شناسایی ارقام مناسب علوفه دیم در جهت افزایش کمیت تولید، سیستم‌های کشت مخلوط لگوم-غلات و لگوم-لگوم نیز در شرایط دیم شناسایی شده است که متوسط تولید علوفه خشک بیش از 6 تن در هکتار با استفاده از ماشک مراغه با جو و حداقل افزایش 20% علوفه خشک در مخلوط ماشک گل سفید با مراغه حاصل شده است. در خصوص یونجه یکساله، علیرغم شناسایی منابع متحمل به سرما در برخی گونه‌ها نظیر ریجیدولا، عملکرد قابل توجهی از توده‌های بومی یونجه یکساله در شرایط دیم سرد و معتدل بدست نیامده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The annual forage crops under dryland conditions -A Review

نویسنده [English]

  • Khoshnood Alizadeh
Department of forage crop breeding, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension (AREEO),Maragheh, Iran
چکیده [English]

Selection of suitable species of forage crops along with cultivation package is a critical decision For developing of forage crops in the rainfed conditions. Overall researches on forage crop at dryland condition during last 15 years (2003-2018), accessions of indigenous and exotic germplasm of three grass pea species, two field pea, six vetch species and 15 annual medics have been evaluated at research stations of Dryland Agricultural Research and suitable species along with superior genotypes for different agro-ecological zones have been identified. Maragheh vetch with 2.5 t/ha mean dry biomass, was released for moderate and warm areas of Iran. Golsefid and Lamei form Hungarian vetch and Golshan from winter vetch with 3 t/ha dray biomass yield are suitable for fall planting at cold and moderate dryland areas and also Toloa was released with 2.8 t/h dry biomass yield for warm draland areas. Despite the superiority vetchs at cold and fall planting, it was evident that tolerance to drought condition in grasspea was more than vetch and some good promising lines for grasspea are under releasing. In addition to suitable forage cultivars for increasing yields, different mix culture systems like legume-cereal and also legume-legume was evaluated under dryland conditions, which increased the dry biomass yield up to 6 t/ha with maraghe vetch + barely and at least 20% more dry fodder yield at legume-legume mix culture. Iranian annual medics showed poor performance in rainfed conditions in spite of cold tolerance presence in some species. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Annual medics
  • Lathyrus sp
  • Rainfed
  • Vicia sp